Nhà điều hành lưới điện Bồ Đào Nha Redes Energéticas Nacionais (REN) cho biết nguồn cung cấp điện đã bị mất trên toàn bộ Bán đảo Iberia và một số vùng của Pháp ngay sau buổi trưa 28/4. Vài giờ sau, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez cho biết chính quyền vẫn chưa chắc chắn về nguyên nhân gây mất điện.

Sự cố mất điện đã làm mất đèn và ổ cắm điện, và khiến hệ thống tàu điện ngầm đột nhiên ngừng hoạt động. Ở Madrid, giao thông ùn tắc trên đường sau khi đèn tắt.

Nguyên nhân gây mất điện vẫn chưa rõ ràng, nhưng tác động của nó rất lớn: các trung tâm giao thông bị đóng cửa và chính phủ ở cả hai quốc gia, với dân số chung khoảng 60 triệu người, đã vội vàng sắp xếp các cuộc họp khẩn cấp để phối hợp ứng phó.

Bộ Nội vụ Tây Ban Nha đã ban bố tình trạng khẩn cấp tại các vùng Andalucia, Extremadura, Murcia, La Rioja và Madrid. Sau cuộc họp nội các vào đêm muộn, Thủ tướng Bồ Đào Nha Luis Montenegro đã tuyên bố một cuộc khủng hoảng năng lượng, với cảnh báo của nhà điều hành lưới điện của đất nước rằng việc khôi phục hoàn toàn nguồn điện sẽ là một "hoạt động phức tạp".

Đến cuối ngày thứ Hai, các nhà điều hành lưới điện cho biết nguồn cung cấp năng lượng đang dần được khôi phục tại các khu vực của cả hai quốc gia. Hơn 87% điện đã được khôi phục tại Tây Ban Nha vào sáng sớm thứ Ba, với tất cả các trạm biến áp bị ảnh hưởng hoạt động trở lại, trong khi các video trên mạng xã hội cho thấy người dân Bồ Đào Nha reo hò vào ban đêm khi điện được khôi phục.

Trước đó, thị trưởng Madrid José Luis Martinez Almeida đã yêu cầu mọi người hạn chế di chuyển và chỉ gọi dịch vụ khẩn cấp nếu thực sự khẩn cấp. Ông cũng kêu gọi mọi người dọn đường cho nhân viên cứu hộ. Sau đó trong ngày, nhà cung cấp dịch vụ khẩn cấp của Madrid đã thúc giục chính phủ nước này tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia và nhà lãnh đạo địa phương Isabel Díaz Ayuso đã yêu cầu đất nước triển khai quân đội.

Antonio Costa – chủ tịch Hội đồng châu Âu và cựu thủ tướng Bồ Đào Nha – cho biết mặc dù nguyên nhân gây ra sự cố mất điện vẫn chưa rõ ràng nhưng “không có dấu hiệu” nào cho thấy có một cuộc tấn công mạng.

Thủ tướng Bồ Đào Nha đổ lỗi cho quốc gia láng giềng về vụ việc này, nói rằng chính phủ của ông vẫn chưa biết nguyên nhân gây ra vụ cắt giảm, nhưng rằng "vụ việc không bắt nguồn từ Bồ Đào Nha" và "mọi thứ đều cho thấy" vấn đề này bắt đầu từ Tây Ban Nha.

João Faria Conceição, giám đốc REN, cho biết Bồ Đào Nha bị ảnh hưởng nặng nề vì nước này nhập khẩu điện từ Tây Ban Nha vào buổi sáng, vì Tây Ban Nha đi trước một giờ và điện do các nhà máy điện mặt trời của nước này sản xuất rẻ hơn so với điện do nước này tự sản xuất trong nước vào những giờ đó.

“Chúng tôi đang ở ngoại vi,” Conceição nói trong một cuộc họp báo vào tối thứ Hai. Trong khi Tây Ban Nha nhận được sự hỗ trợ từ Pháp và Morocco, Bồ Đào Nha không có quốc gia nào để nhờ cung cấp điện khẩn cấp.

Sự cố mất điện hôm thứ Hai đã ảnh hưởng đến một vùng rộng lớn và bận rộn ở Nam Âu. Hàng chục thành phố của Iberia, như Madrid, Lisbon, Barcelona, Seville và Valencia, là những trung tâm lớn về giao thông, tài chính và du lịch. Hai trong số năm sân bay bận rộn nhất ở Liên minh châu Âu vào năm 2023 là Madrid và Barcelona, theo dữ liệu của EU.

Trong vài giờ, các thói quen hiện đại đã bị đình chỉ: tiền mặt thay thế thanh toán bằng thẻ, cảnh sát sử dụng tín hiệu tay để chỉ đạo giao thông, và các nhà hàng, siêu thị và cửa hàng đóng cửa. Lính cứu hỏa Madrid đã thực hiện 174 "can thiệp thang máy" trên khắp thành phố vào thứ Hai, Văn phòng Thông tin Khẩn cấp cho biết, và một số người mua sắm đã tích trữ các mặt hàng thiết yếu và đồ hộp.

Các kịch bản tồi tệ nhất có vẻ đã được ngăn chặn, ít nhất là trong những giờ đầu tiên của sự cố mất điện. Các địa điểm hạt nhân của Tây Ban Nha đã được tuyên bố là hoạt động và an toàn, trong khi Viện Y tế Khẩn cấp Quốc gia Bồ Đào Nha cho biết họ đã "kích hoạt kế hoạch dự phòng", chạy hệ thống điện thoại và CNTT của mình thông qua một máy phát điện dự phòng. Bộ Y tế Tây Ban Nha cho biết quá trình tương tự cũng diễn ra tại các bệnh viện ở đó.

Nhưng du lịch bị ảnh hưởng nặng nề hơn. Các chuyến bay tại các sân bay lớn trong khu vực đột nhiên bị hoãn hoặc hủy, khiến hành khách phải vật lộn để thích nghi; các công cụ theo dõi chuyến bay trực tuyến báo cáo rằng một số sân bay đã chứng kiến các chuyến khởi hành thường xuyên của họ đột nhiên dừng lại sau buổi trưa. Hãng hàng không quốc gia Bồ Đào Nha TAP Air Portugal đã yêu cầu mọi người không đến sân bay cho đến khi có thông báo mới.

Ellie Kenny, một du khách bên trong sân bay Humberto Delgado của Lisbon, cho biết hàng trăm người đứng xếp hàng trong bóng tối, không có máy lạnh hoặc nước máy. Các cửa hàng chỉ chấp nhận tiền mặt, cô nói với CNN.

Tàu hỏa cũng bị đình chỉ ở Tây Ban Nha. Và bóng tối đột nhiên bao trùm các đường hầm tàu điện ngầm; video đăng trên mạng xã hội cho thấy những toa tàu điện ngầm đen kịt bị kẹt trên các sân ga ở Madrid, nơi tàu điện ngầm bị đình chỉ và lối vào các nhà ga bị niêm phong.

Trong nhiều giờ vào thứ Hai, hàng chục triệu người đã hỏi nhau khi nào điện sẽ trở lại và tại sao lại mất điện ngay từ đầu.

Không câu hỏi nào dễ trả lời. Nhưng khi điện trở lại, vẫn có thể mất nhiều ngày để khắc phục thiệt hại do sự cố mất điện đáng lo ngại hôm thứ Hai gây ra.

Bộ trưởng Giao thông Tây Ban Nha cho biết các chuyến tàu tầm trung và đường dài sẽ không hoạt động trở lại ít nhất cho đến thứ Ba và tác động của tình trạng tồn đọng lớn các chuyến bay có thể kéo dài suốt cả tuần.