Bi kịch bắt đầu, như bao câu chuyện phản bội khác, từ một lời than vãn. Một nữ tư vấn doanh nghiệp tên Nancy thấy người cộng sự Susan có vẻ buồn bã, mệt mỏi tại văn phòng một đêm nọ.

Nancy đến trò chuyện và Susan bắt đầu trút bầu tâm sự, kể về người chồng bội bạc đã giả mạo chữ ký cô để rút tiền từ tài khoản, và việc anh ta lạm dụng cô trong suốt nhiều năm.

Họ nhanh chóng trở thành bạn bè, Nancy thường xuyên an ủi và lắng nghe Susan.

Ban đầu, mọi thứ không liên quan gì đến tiền bạc – nhưng chỉ chưa đầy một tháng sau, Susan gọi điện trong hoảng loạn, nói rằng cô cần tiền để giải quyết vấn đề dòng tiền của công ty.

Nancy không chần chừ, lập tức viết séc 15.000 USD. Chỉ 4 ngày sau, Susan tiếp tục mượn 59.800 USD, và Nancy vẫn sẵn sàng giúp đỡ.

Từ đó, lòng tốt của Nancy bị lạm dụng. Susan liên tục vay tiền – gần như mỗi tháng. Dù việc cho vay không tính lãi là hợp lý giữa bạn bè, nhưng thật khó hiểu khi Nancy tiếp tục cho vay thêm 40 lần trong 3 năm, tổng cộng lên tới 500.000 USD.

Nancy nhiều lần đòi tiền nhưng chỉ nhận lại những lời biện minh khó tin. Susan viện đủ lý do – từ vụ ly hôn kéo dài đến cái chết liên tiếp của bốn người anh em trai và một cháu trai (!). Khi hết người thân nam để "giết", Susan chuyển sang các cháu gái, nói rằng một người bị liệt.

Việc cho vay ảnh hưởng nghiêm trọng đến Nancy. Cô không nói cho ai biết rằng số tiền đó lấy từ tiền tiết kiệm cá nhân, phải làm thêm nhiều việc bán thời gian, thậm chí vay tiền cha mình. Cô không dám nghỉ việc lâu để chăm sóc hai con.

Khi chồng Nancy phát hiện, ông nổi giận dữ dội. Sau đó, ông giúp Nancy yêu cầu Susan ký giấy cam kết nợ với tổng số tiền 525.200 USD.

Susan ký mà không phản đối, nhưng vẫn không trả. Cuối cùng, Nancy kiện ra tòa.

Thẩm phán Tòa án Tối cao Mohamed Faizal nhận xét đây là một vụ điển hình về việc lòng tốt của một người bạn bị lợi dụng tàn nhẫn. Người vay chỉ “liên tục lẩn tránh, làm ngơ và kháng cự”, trong khi liên tục bịa ra lý do để vay thêm.

Ông cũng cho rằng Nancy quá dễ tin để đưa ra số tiền lớn như vậy cho người mình chưa hiểu rõ. Dù xét về tài chính là vô lý, nhưng “các quyết định dựa trên tình bạn không phải lúc nào cũng hợp lý”.

Dù có giấy nợ, người cho vay vẫn phải chứng minh khoản nợ. May mắn là Nancy lưu giữ hồ sơ khá tốt: 43 khoản chuyển khoản, tổng cộng 487.700 USD, có chứng từ ngân hàng. Vì Susan mới chỉ trả 21.000 USD, tòa buộc cô trả phần còn lại 466.700 USD.

Bài học cảnh tỉnh: Hãy cân nhắc thật kỹ trước khi cho bạn vay tiền.

Bạn hay tiền – phải chọn một

Người bạn tốt thường sẽ không vay tiền bạn. Họ sẽ chọn cách âm thầm vượt qua khó khăn, không phiền đến bạn bè.

Nếu bạn đã quyết định giúp, hãy sẵn sàng mất tiền hoặc mất bạn – vì khi không thể trả nợ, tình bạn sẽ rạn nứt. Dù bạn bỏ qua món nợ, mọi thứ cũng không thể như trước, vì bạn sẽ luôn nhớ rằng người bạn ấy đã lợi dụng lòng tốt của bạn.

Thật buồn là nhiều người chỉ bộc lộ bộ mặt thật khi dính đến tiền. Susan không biết ơn Nancy, mà còn chối bỏ mọi khoản vay. Cô nói: “Tôi không hiểu vì sao Nancy cứ đưa tôi tiền mà không nói gì.” Thậm chí đổ lỗi rằng Nancy không nói rõ đã cho vay bao nhiêu, và cô sẵn sàng trả nếu biết con số (!)

Dù đã ký giấy nhận nợ, Susan vẫn không nghiêm túc và chẳng có kế hoạch trả tiền.

Những mánh khóe của người vay nợ

Một số người vay còn vu cho bạn là cho vay nặng lãi nếu bạn tính lãi suất cao, khiến hợp đồng vô hiệu và bạn không thể đòi lại.

Một chiêu khác là giả vờ bạn đang đầu tư, như Susan đã làm. Cô nói Nancy đang “góp vốn” vào một mô hình chia lợi nhuận với lãi cố định 5%. Nhưng Susan không có bằng chứng gì cho khoản đầu tư này, cũng chẳng giải thích được cách sinh lời.

Không ngạc nhiên khi thẩm phán không tin cô: “Bị đơn mong tòa tin rằng nguyên đơn – vì lý do không rõ ràng – lại đặt niềm tin mù quáng vào một ‘cơ hội đầu tư’ mà chính bị đơn cũng không thể mô tả nổi”.

Đừng là người vay hay người cho vay

Thẩm phán Faizal dẫn lại câu nói trong vở Hamlet của Shakespeare: “Đừng vay cũng đừng cho vay” – vì cả người cho và người vay đều chịu thiệt.

Nancy mất tiền, mất công kiện tụng và không đòi được gần 40.000 USD do không có chứng cứ rõ ràng. Susan thì phải trả lại phần lớn số tiền với lãi do tòa quyết định và gánh phần lớn chi phí pháp lý.

Vì thế, hãy thật tỉnh táo khi bạn được hỏi: "Cho mình mượn tiền nhé?" – vì bạn tốt thật sự thường không bao giờ hỏi điều đó.