Nếu hoàn trả toàn bộ "số tiền đầu tư" của phụ huynh sau số năm được nêu theo cam kết, quá trình huy động vốn này không có vấn đề gì vì đây là thỏa thuận giữa hai phía. Tuy nhiên, số vốn huy động được trong một vài trường hợp có thể gây giật mình, mà theo ngôn ngữ đời thường là "tay không bắt giặc".

Ngày 20/3/2024, báo Tuổi Trẻ Online đăng tải bài viết về việc nhiều trường tư thục, quốc tế ở Việt Nam thu học phí trước nhiều năm, có thể từ 3 - 12 năm, dưới hình thức những gói "đầu tư giáo dục", gói "tài chính giáo dục". Có những gói giống như "vay vốn" của phụ huynh. Cụ thể, phụ huynh đóng vào trường một khoản tiền trong 12 năm, trong suốt thời gian đó học sinh được học miễn phí, hết 12 năm trường hoàn trả toàn bộ số tiền đã đóng. Gọi là đầu tư vì xét về mặt tài chính, số tiền lãi đã được dùng để chi trả tiền học cho học sinh.

Trong bài này, nguyên hiệu trưởng một trường quốc tế tại quận 7 (TP.HCM) nêu ví dụ sau. Giả sử một trường quốc tế có 1.000 học sinh. Khoảng 1/5 phụ huynh, tức 200 người, tham gia gói đầu tư này, trung bình mỗi gói khoảng 5 tỉ đồng. Như vậy, tổng số tiền trường quốc tế này huy động được đã lên đến 1.000 tỉ đồng. Người này nói: "Đây rõ ràng là một số tiền lớn nên rất cần có cơ chế để ngăn ngừa trường hợp nhà trường tư lợi dụng hoặc sử dụng số tiền huy động sai mục đích".

Đến 1.000 tỉ đồng quả là một con số đáng giật mình.

Nhiều trường quốc tế khác cũng có các gói "đầu tư giáo dục". Đơn cử, Trường quốc tế Nam Mỹ (UTS) có gói đầu tư trị giá 2 tỉ đồng cho chương trình tiếng Anh theo chuẩn Common Core (Mỹ) và 2,75 tỉ đồng cho chương trình tiếng Anh Oxford. 

Theo UTS, với gói đầu tư đóng một lần, gia đình nhận lại 100% học phí sau khi học sinh hoàn thành chương trình phổ thông tại trường và phụ huynh không phải lo về học phí trong suốt 12 năm học.

Hệ thống trường ICS tại TP.HCM đang áp dụng chương trình đầu tư giáo dục cho năm học 2023 – 2024: Đầu tư trong 9 năm sẽ được hoàn đến 80% học phí. Cụ thể, phụ huynh sẽ đóng 100% mức học phí cho 9 năm học, bao gồm 5 năm tiểu học và 4 năm trung học cơ sở, ngay trong năm học đầu tiên.