Cuộc tấn công sáng nay đã làm sâu sắc thêm sự can dự của Mỹ ở Trung Đông, thậm chí Tổng thống Donald Trump tuyên bố Mỹ có thể nhằm tiếp vào các mục tiêu khác ở Iran nếu nước này không chấp nhận hòa bình.

Lo ngại thị trường phản ứng mạnh

Ngay sau khi tin tức được lan truyền, các nhà đầu tư bắt đầu tính toán khả năng xảy ra một đợt bán tháo cổ phiếu khi thị trường mở cửa, đồng thời đặt cược vào các tài sản trú ẩn an toàn như USD và trái phiếu chính phủ.

"Tôi nghĩ các thị trường sẽ phản ứng lo ngại ban đầu, và giá dầu sẽ tăng khi mở cửa" - ông Mark Spindel – Giám đốc đầu tư tại Potomac River Capital – nhận định. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý còn quá sớm để đánh giá toàn diện hậu quả: "Chúng ta chưa có đánh giá thiệt hại, và điều đó sẽ mất thời gian... Câu hỏi là: điều gì sẽ xảy ra tiếp theo?".

Spindel cho rằng cuộc tấn công khiến tâm lý bất ổn bao trùm thị trường, vì người dân Mỹ – và cả thế giới – giờ đây sẽ bị cuốn vào vòng xoáy rủi ro mới. "Nó sẽ làm tăng bất ổn và biến động, đặc biệt là với thị trường dầu mỏ" - ông nói thêm.

Giá dầu, lạm phát và khả năng giảm lãi suất bị đe dọa

Một trong những mối quan tâm lớn là tác động của cuộc tấn công đến giá dầu và lạm phát toàn cầu. Nếu giá dầu tăng quá cao, chi phí tiêu dùng sẽ leo thang, có thể khiến các ngân hàng trung ương như Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải cân nhắc lại kế hoạch cắt giảm lãi suất.

"Đây là một lớp rủi ro phức tạp mới mà chúng ta phải chú ý đến" - ông Jack Ablin, Giám đốc đầu tư tại Cresset Capital – chia sẻ. "Chắc chắn nó sẽ ảnh hưởng đến giá năng lượng, và có khả năng cả lạm phát nữa".

Một nghiên cứu từ Oxford Economics trước cuộc tấn công đã đưa ra ba kịch bản, từ hạ nhiệt xung đột cho đến kịch bản tồi tệ nhất: Iran ngừng hoàn toàn xuất khẩu dầu và eo biển Hormuz – nơi vận chuyển gần 20% dầu toàn cầu – bị đóng cửa. Trong kịch bản nghiêm trọng nhất này, giá dầu có thể lên tới 130 USD/thùng, đẩy lạm phát của Mỹ lên gần 6% vào cuối năm nay.

Oxford viết: “Ngay cả khi cú sốc giá dầu khiến người dân cắt giảm chi tiêu vì thu nhập thực tế giảm, thì lo ngại về lạm phát kéo dài cũng sẽ khiến khả năng cắt giảm lãi suất gần như bị loại bỏ”.

Kinh tế có thể bị tổn thương nặng

Jamie Cox – đối tác quản lý tại Harris Financial Group – cho rằng giá dầu có thể sẽ tăng mạnh trong vài ngày đầu nhưng có thể ổn định lại sau đó nếu Iran buộc phải ngồi vào bàn đàm phán với Mỹ và Israel.

"Với màn phô diễn sức mạnh này và việc năng lực hạt nhân của Iran bị phá hủy hoàn toàn, họ đã mất đòn bẩy. Rất có thể họ sẽ phải chọn lối thoát bằng một thỏa thuận hòa bình," ông Cox nói.

Tuy nhiên, nhiều nhà kinh tế cảnh báo rằng nếu giá dầu tăng mạnh kéo dài, kinh tế toàn cầu – vốn đang chịu áp lực từ các chính sách thuế quan của Mỹ – có thể bị tổn thương nặng nề.

Lịch sử cho thấy thị trường có thể phục hồi

Dù vậy, theo dữ liệu từ Wedbush Securities và CapIQ Pro, những lần căng thẳng Trung Đông trước đây cho thấy thị trường chứng khoán có thể phục hồi sau cú sốc ban đầu. Ví dụ, sau cuộc xâm lược Iraq năm 2003 hay vụ tấn công vào cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia năm 2019, chỉ số S&P 500 ban đầu sụt giảm nhưng đã phục hồi và tăng trưởng trong những tháng tiếp theo.

Cụ thể, S&P 500 thường giảm trung bình 0,3% trong ba tuần đầu xung đột, nhưng lại tăng trung bình 2,3% sau hai tháng.

USD có thể hưởng lợi ngắn hạn

Một điểm đáng chú ý khác là đồng USD – vốn đã yếu đi trong năm nay – có thể phục hồi ngắn hạn nếu giới đầu tư đổ xô vào các tài sản an toàn.

"Chúng ta có thấy một làn sóng chạy đến nơi trú ẩn an toàn không? Điều đó sẽ khiến lợi suất trái phiếu giảm và đồng USD mạnh lên," ông Steve Sosnick – chiến lược gia trưởng tại IBKR – phân tích. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng phản ứng của Iran và giá dầu sẽ là yếu tố then chốt quyết định mức độ ảnh hưởng.