Lý do là vì eo biển Hormuz – một dải nước hẹp nằm giữa bờ biển Iran và Oman – là một trong những điểm nghẽn quan trọng nhất thế giới trong dòng chảy dầu mỏ toàn cầu.

Nếu xuất khẩu dầu bị gián đoạn, hoặc Iran cố gắng phong tỏa eo biển này, thị trường dầu mỏ toàn cầu có thể đối mặt với rủi ro sống còn.

Eo biển Hormuz nối Vịnh Ba Tư với đại dương và là tuyến đường chủ chốt để xuất khẩu dầu và khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) từ Trung Đông ra thị trường thế giới. Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), khoảng 20 triệu thùng dầu đi qua eo biển này mỗi ngày.

Rob Thummel – giám đốc danh mục đầu tư cấp cao tại công ty đầu tư năng lượng Tortoise Capital – cho biết, nếu eo biển Hormuz bị gián đoạn, giá dầu có thể vọt lên mức 100 USD/thùng.

Ông nhấn mạnh rằng một eo biển Hormuz vận hành thông suốt là “tuyệt đối thiết yếu” đối với sức khỏe của nền kinh tế toàn cầu.

Theo ông Thummel, luôn tồn tại nguy cơ Iran sẽ phong tỏa eo biển trong thời gian xung đột, dù điều đó sẽ khiến Tehran phải đối mặt với sự phản ứng mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), khoảng 1/4 nguồn cung dầu toàn cầu đi qua vùng biển này.

"Việc đóng cửa eo biển, dù chỉ trong thời gian ngắn, cũng sẽ có tác động lớn đến thị trường dầu mỏ và khí đốt toàn cầu," IEA cho biết trong báo cáo công bố hôm thứ Ba.

Mọi sự chú ý dồn về eo biển Hormuz

Các nhà giao dịch từng lo ngại về eo biển này trong những cuộc xung đột Trung Đông trước đây. Giá dầu đã giảm vào thứ Hai sau khi tăng mạnh vào thứ Sáu tuần trước, do nhà đầu tư đặt cược rằng dòng chảy dầu sẽ vẫn tiếp diễn trong cuộc xung đột hiện tại giữa Israel và Iran.

Dầu thô West Texas Intermediate (WTI), chuẩn dầu của Mỹ, đã giảm 1,66% và chốt ở mức 71,77 USD/thùng hôm thứ Hai. Trong khi đó, dầu Brent – chuẩn dầu toàn cầu – giảm 1,35% và chốt ở mức 73,23 USD/thùng.

Bob McNally – chủ tịch công ty Rapidan Energy và cựu cố vấn của Tổng thống George W. Bush – nói với CNN rằng ông cho rằng nguy cơ gián đoạn sản xuất và vận chuyển dầu cao hơn so với những gì thị trường đang phản ánh.

“Tôi không lạc quan như thị trường dầu mỏ hiện tại rằng chuyện này sẽ kết thúc sớm hoặc sẽ không lan rộng tới lĩnh vực dầu mỏ và năng lượng,” ông McNally nói. “Theo đánh giá của tôi, tình hình vẫn rất nghiêm trọng.”

Rủi ro đối với giá dầu

Trong khi bất kỳ nỗ lực nào của Iran nhằm đóng eo biển sẽ gây chấn động thị trường, McNally cho rằng đó không phải là rủi ro duy nhất.

Một diễn biến đáng lo ngại hơn là các cuộc tấn công vào các cơ sở chế biến dầu, chẳng hạn như vụ Iran tấn công nhà máy xử lý dầu Alqaiq của Aramco vào năm 2019.

Các chuyên gia phân tích tại RBC Capital Markets cho biết, dù việc Iran phong tỏa eo biển Hormuz trong thời gian dài là rất khó, thì vẫn còn nhiều khả năng khác để xung đột Israel–Iran làm gián đoạn giao thông hàng hải và sản xuất dầu.

“Với chuỗi tấn công ngày càng lan rộng vào các cơ sở khí đốt, kho dầu và nhà máy lọc dầu, năng lượng hiện rõ ràng đang trở thành mục tiêu trong cuộc xung đột Israel–Iran. Và chúng tôi nhận thấy nguy cơ thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng ngày càng gia tăng nếu chiến tranh kéo dài” - báo cáo của họ hôm Chủ nhật cho biết.

Davide Accomazzo – giáo sư tài chính tại Trường Kinh doanh Graziadio, Đại học Pepperdine – nói với CNN rằng nguy cơ gián đoạn tại eo biển Hormuz vẫn là “rủi ro lớn” đối với giá dầu.

“Chúng ta chưa thể biết chính xác xung đột này sẽ diễn biến thế nào” - ông Accomazzo nhận định.

“Tôi cho rằng thị trường hiện vẫn đang đặt cược rằng tình hình sẽ được kiểm soát, sẽ không kéo theo sự can dự của Mỹ, không ảnh hưởng đến cơ sở hạ tầng năng lượng, và cũng không tác động đến eo biển Hormuz,” ông nói thêm.

“Nhưng đó là một dấu hỏi lớn. Và đó là kiểu sự kiện ngoại sinh mà một sáng nào đó bạn tỉnh dậy và ‘bùm’ – chuyện đã xảy ra, và chúng ta buộc phải đối mặt với nó.”