Dạy trẻ làm chủ chứ không làm thuê: Đừng ép con học giỏi, cha mẹ thời 4.0 dạy con tư duy khởi nghiệp, dám nghĩ dám làm
Phương Đăng (theo Entrepreneurs)
18/06/2025 8:00 AM (GMT+7)
Cha mẹ không chỉ nuôi dạy con cái mà còn có thể trở thành người dẫn đường, truyền cảm hứng và khơi gợi tinh thần khởi nghiệp, dám nghĩ dám làm cho con từ khi còn nhỏ để từ đó tạo nên một thế hệ đầy sáng tạo, kiên cường và sẵn sàng tạo ra sự thay đổi trong tương lai.
Theo Stephen Shortt, thành viên của Tổ chức Doanh nhân (Entrepreneurs’ Organization - EO) tại Ireland và là nhà sáng lập công ty tư vấn nhân lực Successful Succession, hành trình của mỗi doanh nhân giống như một “chuyến phiêu lưu anh hùng” – nơi cá nhân rời bỏ vùng an toàn để bước vào thế giới đầy thách thức và cơ hội trưởng thành. Và trong hành trình đó, người thầy – người cố vấn đóng vai trò không thể thiếu.
“Với những bậc cha mẹ có tinh thần doanh nhân, trở thành người cố vấn cho con cái là cơ hội quý giá để truyền lại những giá trị, kỹ năng và tư duy sáng tạo đã từng giúp họ thành công", ông Shortt nói.
“Di sản lớn nhất bạn có thể để lại, có thể không phải là một công ty hay tài sản, mà là dạy con bạn học được cách nghĩ khác biệt và hành động sáng tạo", ông Shortt nói thêm.
Ba trụ cột quan trọng để nuôi dưỡng tinh thần khởi nghiệp ở trẻ
1. Khơi gợi trí tò mò và khả năng giải quyết vấn đề
Tư duy khởi nghiệp bắt nguồn từ việc đặt câu hỏi: “Tại sao lại thế?” và “Nếu làm khác đi thì sao?”. Trí tò mò chính là nhiên liệu cho tinh thần sáng tạo và đổi mới – điều mà các bậc phụ huynh cần chủ động nuôi dưỡng.
Thay vì đưa ra lời giải sẵn có, cha mẹ nên tạo cơ hội cho trẻ khám phá.
“Khi trẻ biết rằng mỗi thử thách đều có thể là cơ hội, chúng sẽ học cách tiếp cận cuộc sống với tinh thần cầu tiến và chủ động hơn”, ông Shortt nói.
2. Xây dựng tư duy phát triển (growth mindset) để trẻ vững vàng hơn
Khởi nghiệp không phải là con đường bằng phẳng. Do đó, trẻ cần học cách đứng dậy từ thất bại – xem nó như một phần không thể thiếu của hành trình học hỏi.
Cha mẹ có thể giúp con xây dựng nội lực thông qua:
- Thay đổi cách nói về thất bại: đó là kinh nghiệm, không phải điểm yếu.
- Khen ngợi nỗ lực, sự kiên trì thay vì chỉ tập trung vào kết quả.
- Khuyến khích trẻ thử sức với các dự án, kỹ năng hoặc môn thể thao vượt ra ngoài vùng an toàn.
Tư duy phát triển giúp trẻ tin rằng khả năng là thứ có thể rèn luyện – điều này cực kỳ cần thiết trong môi trường thay đổi liên tục”, ông Shortt nói thêm.
3. Khơi nguồn sáng tạo và tinh thần đổi mới
Tinh thần khởi nghiệp không thể thiếu trí tưởng tượng và khả năng biến ý tưởng thành hành động. Ngay cả khi trẻ không theo đuổi con đường kinh doanh, những phẩm chất này vẫn là hành trang quý giá trong bất kỳ lĩnh vực nào.
Để khơi gợi sức sáng tạo, cha mẹ có thể:
- Tạo điều kiện cho trẻ chơi tự do, không bị gò bó trong khuôn mẫu.
- Không “dội gáo nước lạnh” vào những ý tưởng kỳ quặc – hãy khuyến khích sự táo bạo.
- Khuyến khích trẻ chế tạo, xây dựng hoặc “làm thử” ý tưởng của mình.
“Sự sáng tạo cho phép trẻ tin rằng thế giới là thứ có thể được thay đổi – không phải thứ bất biến”, ông Shortt nhấn mạnh.
Trở thành người cố vấn – chứ không phải người định hướng
Một sai lầm thường gặp ở nhiều bậc phụ huynh là cố “vạch sẵn con đường” cho con cái. Nhưng theo ông Shortt, nhiệm vụ thực sự của cha mẹ là đóng vai trò người bạn đồng hành, người hướng dẫn – không phải người ra quyết định thay.
Hãy chia sẻ câu chuyện khởi nghiệp của chính mình – cả những thành công và thất bại – để giúp trẻ hiểu rằng mọi hành trình đều có thử thách.
Hướng dẫn thay vì áp đặt – thay vì ra lệnh, hãy đặt câu hỏi để trẻ tự đưa ra lựa chọn.
Giúp trẻ khám phá thế mạnh riêng – đừng bắt con phải đi theo “lối mòn” của cha mẹ, hãy khuyến khích chúng phát triển đam mê và khả năng riêng biệt.
“Cha mẹ không chỉ đang nuôi dưỡng con người – họ đang nuôi dưỡng những nhà mơ mộng, những người dám nghĩ lớn và dám làm khác đi”, ông nói.
Khởi nghiệp không chỉ là nghề – mà là một cách sống
Tư duy khởi nghiệp không đồng nghĩa với việc tất cả trẻ phải trở thành doanh nhân. Đó là cách trẻ đối mặt với thế giới: bằng sự tò mò, lòng dũng cảm và niềm tin rằng mình có thể tạo ra sự thay đổi.
“Chúng ta đang sống trong một thế giới đầy biến động. Bằng cách khơi gợi tinh thần khởi nghiệp, cha mẹ sẽ giúp con cái không chỉ tồn tại, mà còn phát triển và dẫn dắt tương lai", ông Shortt chia sẻ.
Một CEO kiêm nhà sáng lập Startup cảnh báo, không ít người trung lưu đang liều lĩnh chạy theo hình ảnh hào nhoáng, vay nợ để "sống ảo", thay vì thực sự xây dựng tài sản lâu dài.
Nếu bạn vẫn đang ấp ủ ước mơ khởi nghiệp nhưng lo lắng rằng mình đã “quá tuổi”, thì đây chính là lời khẳng định bạn cần: Hãy bắt đầu ngay bây giờ, không có thời điểm nào tốt hơn — bất kể bạn bao nhiêu tuổi, theo Entrepreneur.
Sau nhiều tháng đồn đoán và nhiều đề nghị từ các nhà đầu tư Mỹ, TikTok chi nhánh Mỹ có thể sắp có chủ mới. Tổng thống Donald Trump mới đây tiết lộ rằng đã có người mua tiềm năng, và ông sẽ công bố trong hai tuần tới – một động thái có thể cứu lấy tương lai lâu dài của ứng dụng này tại Mỹ.
Thị trường bạc toàn cầu có thể đứng trước một đợt tăng giá chưa từng có, CEO của First Majestic Silver dự báo giá bạc có thể vượt mốc 100 USD mỗi ounce, được thúc đẩy bởi sự hội tụ của các yếu tố kinh tế vĩ mô, địa chính trị và công nghiệp độc đáo.
Giá vàng giảm nhẹ sau hai tuần giảm liên tiếp, do tâm lý chuộng rủi ro quay trở lại khi Nhà Trắng đang nỗ lực hoàn tất các thỏa thuận thương mại với một số quốc gia trước hạn chót ngày 9/7.
Một CEO kiêm nhà sáng lập Startup cảnh báo, không ít người trung lưu đang liều lĩnh chạy theo hình ảnh hào nhoáng, vay nợ để "sống ảo", thay vì thực sự xây dựng tài sản lâu dài.
Nếu bạn vẫn đang ấp ủ ước mơ khởi nghiệp nhưng lo lắng rằng mình đã “quá tuổi”, thì đây chính là lời khẳng định bạn cần: Hãy bắt đầu ngay bây giờ, không có thời điểm nào tốt hơn — bất kể bạn bao nhiêu tuổi, theo Entrepreneur.
Sau nhiều tháng đồn đoán và nhiều đề nghị từ các nhà đầu tư Mỹ, TikTok chi nhánh Mỹ có thể sắp có chủ mới. Tổng thống Donald Trump mới đây tiết lộ rằng đã có người mua tiềm năng, và ông sẽ công bố trong hai tuần tới – một động thái có thể cứu lấy tương lai lâu dài của ứng dụng này tại Mỹ.
Thị trường bạc toàn cầu có thể đứng trước một đợt tăng giá chưa từng có, CEO của First Majestic Silver dự báo giá bạc có thể vượt mốc 100 USD mỗi ounce, được thúc đẩy bởi sự hội tụ của các yếu tố kinh tế vĩ mô, địa chính trị và công nghiệp độc đáo.
Giá vàng giảm nhẹ sau hai tuần giảm liên tiếp, do tâm lý chuộng rủi ro quay trở lại khi Nhà Trắng đang nỗ lực hoàn tất các thỏa thuận thương mại với một số quốc gia trước hạn chót ngày 9/7.