Doanh nghiệp nhỏ cần nguồn tín dụng để chuyển đổi xanh, hướng tới kinh tế xanh

Đây là ý kiến được chia sẻ tại hội thảo tài chính xanh do báo Sài Gòn Giải Phóng tổ chức tại TP.HCM hôm nay 18/10 với chủ đề: "Chia sẻ lợi ích, rủi ro giữa doanh nghiệp và ngân hàng".

Phát biểu tại hội thảo, Tiến sĩ Trần Du Lịch, Chủ tịch Hội đồng tư vấn thực hiện Nghị quyết 98 tại TP.HCM, nhấn mạnh các tổ chức tín dụng phải đa dạng hóa sản phẩm vì tín dụng xanh không chỉ tài trợ cho năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời…) mà còn phải hỗ trợ cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa nằm trong hệ sinh thái kinh tế xanh.

Tiến sĩ Trần Du Lịch phát biểu tại hội thảo về tài chính xanh ở TP.HCM ngày 18/10/2024. Ảnh: H. Hùng

Vì mục tiêu Net Zero (trung hòa carbon), Việt Nam và thế giới phải phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng xanh, chuyển đổi sang năng lượng sạch và quá trình này đòi hỏi nguồn vốn rất lớn. Tuy nhiên, TS. Lịch khuyến nghị rằng các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng cần nguồn tín dụng xanh để chuyển đổi; đây là việc giới tài chính - ngân hàng cần lưu ý.

Ông cho rằng các tổ chức tín dụng ở Việt Nam phải xây dựng đội ngũ chuyên viên chuyên nghiệp về tín dụng xanh để tiếp cận với doanh nghiệp để tư vấn, giảm rủi ro cho doanh nghiệp.

"Hệ thống cảnh báo rủi ro trong tín dụng xanh là vô cùng quan trọng. Vì vậy, phải nhanh chóng xây dựng hệ thống cảnh báo rủi ro này", ông Lịch nhấn mạnh. TS. Lịch cảnh báo nếu không quản lý rủi ro, nợ xấu trong hệ thống có thể tăng. Vì vậy, cần phải giảm rủi ro nợ xấu, có những giải pháp liên quan đến việc tư vấn tín dụng xanh.

Trong chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Chính phủ Việt Nam xác định mục tiêu trong giai đoạn mới là tăng trưởng xanh góp phần thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng. Mục tiêu của chiến lược bao gồm giảm phát thải carbon, xanh hóa các ngành kinh tế và thúc đẩy tiêu dùng bền vững.

Theo đó, TS. Trần Du Lịch nhấn mạnh TP.HCM đang chú trọng vào chuyển đổi xanh và chuyển đổi số. Ủng hộ ý kiến này, TS. Hồ Quốc Tuấn, giảng viên Đại học Bristol (Vương quốc Anh), nêu rõ cả thế giới rất quan tâm đến biến đổi khí hậu nên Net Zero là cấp thiết.

Nêu ví dụ, TS. Tuấn cho biết giá cà phê thế giới không ngừng tăng lên trong thời gian qua cũng là do biến đổi khí hậu toàn cầu. Ngoài ra, những cơn bão khủng khiếp và khó lường vừa qua trên thế giới cũng do biến đổi khí hậu.

TS. Tuấn cho biết Liên minh châu Âu (EU) sắp tới sẽ yêu cầu các ngân hàng phải báo cáo rủi ro tài chính liên quan đến biến đổi khí hậu, yêu cầu này sẽ tác động đến bảng cân đối tài sản của các ngân hàng. Ông cho rằng các ngân hàng không cung cấp tài chính xanh vẫn có thể bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu.

TS. Trần Du Lịch bổ sung ý kiến rằng cung cấp tín dụng xanh có rủi ro với các tổ chức tín dụng; tuy nhiên nếu cung cấp tín dụng "nâu" (không phục vụ chuyển đổi xanh) thì rủi ro sẽ cao hơn vì sản phẩm và dịch vụ sẽ khó bán được.

Tại hội thảo, ông Trần Hoài Phương, Giám đốc Khối khách hàng doanh nghiệp của HDBank, khuyến nghị doanh nghiệp phải chủ động chuyển đổi xanh và phải trình bày được mô hình xanh mà họ đang theo đuổi với các ngân hàng.

"Ví dụ, các công ty xuất khẩu, đặc biệt như ngành giày dép, trên mái của nhà xưởng phải là hệ thống điện mặt trời. Ngoài ra, chính doanh nghiệp phải chủ động giữ chân các khách hàng và tìm kiếm thêm đối tác", ông Phương cho biết.

Với vai trò tư vấn doanh nghiệp, ông Tôn Thất Hạc Minh, tư vấn trưởng tại Công ty cổ phần Năng lượng và Môi trường thông minh, cho biết doanh nghiệp nhỏ và vừa phải chủ động chuyển đổi xanh qua việc chủ động thực hiện ESG (môi trường, xã hội, quản trị doanh nghiệp). Quá trình thực hiện ESG sẽ tốn kém nhưng không thể không làm.

"Khi tôi tiếp xúc với các doanh nghiệp, tôi nghe nhiều về thách thức ESG. Lâu nay, các doanh nghiệp hay nói ESG là công ty lớn mới làm vì chúng tôi đang phải vật lộn tồn tại hằng ngày. Vì thế, chúng ta phải bình dân hóa ESG, nghĩa là doanh nghiệp nhỏ vẫn có thể làm được", ông Minh nhấn mạnh.