Tăng trưởng GDP theo quý cho thấy xu hướng đang ở mức thấp hơn trung bình giai đoạn trước Covid

Trong bối cảnh khó khăn chung của kinh tế thế giới, tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) quý II/2023 chưa xuất hiện đột phá, chỉ ghi nhận mức tăng 4,14% với động lực tăng trưởng đến từ khu vực dịch vụ.

Theo SSI Research dù tăng trưởng các nhóm ngành trong quý II/2023 tích cực hơn so với quý I, nhưng so sánh mức tăng trưởng GDP theo quý cho thấy xu hướng hiện tại đang ở mức thấp hơn mức tăng trưởng trung bình giai đoạn trước Covid.

Nền kinh tế đang thiếu động lực tăng trưởng?

Dữ liệu từ SSI Research cho thấy, tăng trưởng GDP 6 tháng đầu năm 2023 đạt 3,72% - mức thấp nhất kể từ 2021, nếu loại trừ giai đoạn Covid năm 2020.

Xét theo phía cầu, tăng trưởng 6 tháng chủ yếu đến từ xuất khẩu ròng khi chênh lệch xuất, nhập hàng hóa và dịch vụ đóng góp tới 63,45%, trong khi xét về tăng trưởng xuất khẩu và nhập khẩu đều giảm so với cùng kỳ. Tiêu dùng cuối cùng và tích lũy tài sản chỉ ghi nhận tăng 2,68% và 1,15%. Điều này cho thấy nền kinh tế dường như đang thiếu hụt động lực tăng trưởng.

"Chúng tôi duy trì dự báo tăng trưởng GDP cho cả năm ở mức 4,5 - 5,0%. Các nỗ lực từ phía NHNN và Chính phủ có thể sẽ phải gặp các trở ngại đến từ 2 yếu tố: Cần phải duy trì cân bằng giữa tăng trưởng và sự ổn định vĩ mô (và hệ thống ngân hàng nói riêng); và các điều kiện tài chính bên ngoài bị thắt chặt.

Điểm tích cực có thể đến từ sự hồi phục của ngành du lịch (khi chính sách visa thuận lợi hơn) và sự phục hồi nhanh hơn từ các đối tác thương mại chính", chuyên gia SSI Research, nhận định.

Doanh thu bán lẻ hàng hóa 6 tháng tăng 9,3% so với cùng kỳ, tuy nhiên nếu xét theo quý thì trong quý II/2023 chỉ ghi nhận tăng 7,9%. Đóng góp lớn nhất cho tăng trưởng đến từ nhóm hàng lương thực, thực phẩm (13,5%). Tuy nhiên, doanh thu bán lẻ tháng 5 đã được điều chỉnh giảm 3%, nên không loại trừ khả năng doanh thu bán lẻ hàng hóa trong quý II/2023 sẽ giảm so với con số ước tính ban đầu.

Doanh thu từ nhóm dịch vụ liên quan đến du lịch lữ hành quý II chỉ tăng 2,2% so với quý I, và tăng 12% so với cùng kỳ cho thấy trái với kỳ vọng, doanh thu du lịch từ kỳ nghỉ lễ dài ngày vừa qua có kết quả không quá khả quan và phản ánh sự thắt chặt trong chi tiêu của người dân.

Hoạt động sản xuất và chế biến chế tạo không có sự bứt phá trong quý II/2023. Số liệu về hoạt động thương mại cũng cho thấy kết quả kém khả quan, khi cả xuất khẩu và nhập khẩu quý II lần lượt giảm -12,1% và -20,6% so với cùng kỳ.

Tính chung 6 tháng, xuất khẩu giảm 12%, nhóm công nghiệp chế biến giảm 12,9%. Tiêu dùng trong nước hạn chế cũng khiến cho nhập khẩu hàng tiêu dùng giảm 13,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Kỳ vọng kinh tế khởi sắc nhờ giải ngân đầu tư công

Tính đến cuối tháng 6, giải ngân FDI đạt 10,02 tỷ USD, tăng nhẹ 0,5% so với cùng kỳ, trong đó chủ yếu dòng vốn chảy vào lĩnh vực chế biến chế tạo (chiếm 81,6%). Vốn FDI đăng ký mới cũng khi nhận mức tăng trưởng tích cực (tăng 31,3%) so với cùng kỳ, tuy nhiên số vốn đăng ký đang có xu hướng giảm dần.

Vốn FDI đăng ký tăng thêm giảm 57%, chủ yếu do mức nền cao trong nửa đầu năm 2022, nhưng kỳ vọng sẽ được cải thiện trong nửa cuối năm khi một số dự án của các công ty Hàn Quốc (ví dụ LG Innotek) đã thông báo mở rộng nhà máy của mình vào cuối tháng 6.

Lĩnh vực đầu tư công có sự cải thiện trong tháng 6. Tính đến hết tháng 6, tỷ lệ giải ngân đầu tư công đạt 30,7% kế hoạch Thủ tướng, có sự bứt phá từ mức 22,2% trong 5 tháng đầu năm.

Với mục tiêu giải ngân ít nhất 95% tổng số hơn 700.000 tỷ đồng kế hoạch vốn đầu tư công trong năm nay, khối lượng vốn cần giải ngân trong giai đoạn còn lại của năm vẫn còn khoảng 67%, tương đương với khoảng 470.000 tỷ đồng.

Chính vì vậy, theo SSI Research, ngoài việc tiếp tục tháo gỡ vướng mắc về thể chế, Chính phủ cũng sẽ có những giải pháp cứng rắn hơn trong điều hành, phân rõ trách nhiệm đối với chủ đầu t,  và kịp thời rà soát, điều chuyển vốn dự án triển khai chậm sang dự án triển khai nhanh, tuy nhiên cũng thực hiện thưởng hợp đồng đối với các dự án hoàn thành trước kế hoạch.