Theo sắc lệnh hành pháp được Trump ký tuần trước và nay đã có hiệu lực, thuế nhập khẩu của Mỹ tăng từ 10% lên mức từ 15% đến 41% đối với danh sách các đối tác thương mại.

Nhiều sản phẩm từ các nền kinh tế như Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc hiện phải chịu thuế 15%, dù các nước này đã đạt thỏa thuận với Washington để tránh mức thuế cao hơn từng bị đe dọa.

Tuy nhiên, Ấn Độ lại phải chịu mức thuế 25%, và mức này sẽ tăng gấp đôi lên 50% trong ba tuần tới nếu nước này tiếp tục mua dầu từ Nga. Trong khi đó, Syria, Myanmar và Lào đối mặt với mức thuế cực cao là 40% hoặc 41%.

Thái Lan đã thành công trong việc đàm phán giảm mức thuế xuống còn 19% – ngang bằng với hầu hết các nước trong khu vực – so với mức 36% bị đe dọa trước đó.

“ĐÃ ĐẾN NỬA ĐÊM!!!”

Ngay sau nửa đêm 6/8, ông Trump viết trên nền tảng Truth Social của mình: “ĐÃ ĐẾN NỬA ĐÊM!!! HÀNG TỶ USD TIỀN THUẾ ĐANG CHẢY VÀO NƯỚC MỸ!”

Đợt thuế mới này, được gọi là các mức thuế “có đi có lại”, nhắm vào các hành vi thương mại mà Washington cho là không công bằng, mở rộng thêm các biện pháp mà Trump đã áp dụng kể từ khi trở lại Nhà Trắng.

Tuy nhiên, các mức thuế cao này không áp dụng cho các mặt hàng bị điều chỉnh riêng như thép, ô tô, dược phẩm và chip.

Hôm thứ Tư Trump cho biết ông có kế hoạch áp thuế 100% đối với chất bán dẫn, mặc dù phía Đài Bắc cho biết hãng sản xuất chip khổng lồ TSMC sẽ được miễn trừ, vì công ty này có nhà máy tại Mỹ.

Dù vậy, các công ty và hiệp hội ngành cảnh báo rằng các mức thuế mới sẽ gây thiệt hại nặng nề cho các doanh nghiệp nhỏ ở Mỹ. Các nhà kinh tế cũng cảnh báo rằng chúng có thể làm tăng lạm phát và cản trở tăng trưởng dài hạn.

Một số chuyên gia cho rằng tác động giá cả chỉ là nhất thời, nhưng vẫn còn tranh cãi về điều này.

Khi mức thuế mới đã rõ ràng với từng nước, ít nhất là trong ngắn hạn, giáo sư Marc Busch của Đại học Georgetown dự đoán doanh nghiệp Mỹ sẽ chuyển phần lớn chi phí tăng thêm sang người tiêu dùng.

Rắc rối từ các thỏa thuận song phương

Sắc lệnh thuế vừa có hiệu lực vẫn để lại nhiều câu hỏi chưa rõ cho các đối tác vừa ký thỏa thuận với ông Trump gần đây.

Chẳng hạn, Tokyo và Washington dường như vẫn bất đồng về chi tiết, như thời điểm Mỹ sẽ giảm thuế cho ô tô Nhật Bản.

Hiện tại, chưa có thời hạn cụ thể nào được đưa ra cho việc giảm thuế ô tô nhập khẩu từ Nhật, EU và Hàn Quốc. Theo lệnh riêng, ô tô nhập khẩu từ các nước này hiện bị đánh thuế 25%.

Một quan chức Nhà Trắng cho biết, mức thuế 15% áp cho Nhật Bản được cộng thêm vào các mức thuế sẵn có, bất chấp việc Tokyo kỳ vọng sẽ được nhượng bộ.

Trong khi đó, EU tiếp tục vận động để ngành rượu vang chủ lực của họ được miễn thuế. Liên minh Thương mại Rượu vang Mỹ và các nhóm ngành khác đã gửi thư tới ông Trump kêu gọi loại trừ rượu vang khỏi danh sách áp thuế: “Doanh thu từ rượu vang chiếm tới 60% lợi nhuận gộp của các nhà hàng phục vụ đầy đủ”.

Mặt trận mới

Ông Trump cũng mở thêm một mặt trận thương mại mới hôm thứ Tư bằng cách tăng gấp đôi thuế đối với hàng hóa Ấn Độ lên 50%, với lý do New Delhi tiếp tục mua dầu của Nga. Mức thuế bổ sung 25% sẽ có hiệu lực sau ba tuần.

Lệnh của Trump cũng đe dọa áp phạt các nước khác nếu họ nhập khẩu dầu Nga, trực tiếp hoặc gián tiếp – một nguồn thu quan trọng cho cuộc chiến của Moscow ở Ukraine.

Các ngoại lệ hiện có vẫn được duy trì, với các mặt hàng như dược phẩm và điện thoại thông minh tạm thời không bị áp thuế.

Ngoài ra, Trump cũng nhắm tới Brazil, do vụ xét xử cựu tổng thống cực hữu Jair Bolsonaro - đồng minh thân cận của ông - người đang bị cáo buộc âm mưu đảo chính.

Thuế của Mỹ đối với nhiều mặt hàng từ Brazil đã tăng từ 10% lên 50% vào thứ Tư, nhưng các mặt hàng như nước cam và máy bay dân dụng được miễn trừ, giúp giảm bớt tác động. Tuy nhiên, các sản phẩm chủ lực như cà phê, thịt bò và đường của Brazil vẫn bị ảnh hưởng.

Trong số các sắc thuế diện rộng của ông Trump, nhiều sắc thuế đang đối mặt với các vụ kiện pháp lý, với lý do ông lạm dụng quyền lực kinh tế trong tình trạng khẩn cấp. Dự kiến các vụ kiện này sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao Mỹ.