Hàu, hà cũng là nhuyễn thể sao lại bị cấm?

Tại cuộc họp rà soát với 85 hộ dân được giao biển ở phường Tuần Châu, Quảng Ninh vào tháng 9/2025, ông Đoàn Quang Chiến, Phó Chi Cục Trường, Chi cục Biển, Hải đảo và Thủy sản, Kiểm ngư Quảng Ninh cho rằng, tình trạng 85 hộ dân đã được giao biển nhưng không nuôi trồng thể hiện quá trình xét duyệt hồ sơ cấp biển còn một số vấn đề tồn tại. Cụ thể là khi xét duyệt địa phương chưa đánh giá được đúng theo đối tượng nuôi. Nếu đối tượng nuôi là chỉ nuôi cá thì trong khi làm quy hoạch phải xác định rõ nuôi con gì thì ghi vào quy hoạch.

Vịnh Hạ Long thì khác với những nơi khác như Vân Đồn, Đầm Hà, Quảng Yên vì đây là di sản thiên nhiên thế giới được UNESCO công nhận nên đối tượng nuôi con gì thì phải nghiên cứu rất kỹ để bảo vệ môi trường nước.

"Quyết định giao biển chưa có việc xem xét nguyện vọng đơn của các hộ dân nên chúng tôi sẽ đề xuất với UNBD phường Tuần Châu căn cứ vào quy hoạch sắp xếp cho hợp lý hơn. Trong quyết định ghi rõ nuôi cá và nhuyễn thể. Trong khi hàu, hà, vẹm cũng là nhuyễn thể thì không thể cấm dân nuôi được", ông Chiến nói.

Bà Bùi Thị Liễu, tổ 18, khu 4, phường Tuần Châu cho biết, hiện nay có con vẹm xanh nuôi mang lại kinh tế rất tốt, trong quyết định giao biển ghi là cho nuôi nhuyễn thể nên không biết có được nuôi hay không?. Bà Liễu mong muốn chính quyền phường Tuần Châu hướng dẫn cho bà con cụ thể chứ cứ áp đặt bắt nuôi cá như thế này thì bà con không thể sản xuất được.

Theo thông tin từ 85 hộ dân đã được giao biển ở Tuần Châu, khi đi đăng ký xin giao mặt biển UBND TP Hạ Long cũ yêu cầu người dân chỉ được đăng ký nuôi cá nếu không thì không được giao biển. Chính vì vậy, tất cả các hộ đều phải đăng ký trong đơn xin cấp mặt biển là nuôi cá bởi vì nếu không thì không được xem xét cấp biển.

Ông Nguyễn Văn Mạnh, Phó Chủ tịch UBND phường Tuần Châu cho biết, qua khảo sát khu vực được giao biển chưa có hộ nào triển khai nuôi biển. Nếu các hộ không triển khai nuôi theo Quyết định giao thì sẽ bị thu hồi. Đa số người dân muốn nuôi hàu, hà vì có hiệu quả kinh tế cao.

"Chúng tôi sẽ tổng hợp ý kiến của người dân để báo cáo UBND tỉnh Quảng Ninh xem xét. Nếu nhu cầu của người dân là chính đáng thì nhà nước có thể xem xét", ông Mạnh nói.

Hàu, hà giúp giảm ô nhiễm môi trường Vịnh Hạ Long

Trước đó, theo Quyết định về việc giao khu vực biển của UBND TP Hạ Long cũ ngày 29/4/2025, mục đích sử dụng khu vực biển là nuôi các loại cá, rong biển, nhuyễn thể nhưng không được nuôi hàu, hà. Thời hạn giao biển là 10 năm, không thu tiền sử dụng.

Quyết định cũng yêu cầu người được giao biển sử dụng khu vực biển đúng mục đích. Không được chuyển nhượng, cho thuê, cho mượn diện tích khu vực biển được giao. Sau 12 tháng kể từ ngày Quyết định giao biển có hiệu lực mà hộ dân không sử dụng một phần hoặc toàn bộ khu vực biển để nuôi trồng thủy sản theo quy định thì cơ quan có thẩm quyền thu hồi khu vực biển đã giao.

Theo Quyết định phê duyệt phương án nuôi trồng thủy sản tập trung trên địa bàn TP.Hạ Long của UBND TP.Hạ Long cũ ban hành ngày 28/2/2025, việc lựa chọn đối tượng nuôi biển được dựa trên cơ sở khoa học về đánh giá chất lượng môi trường. Ưu tiên chọn các loài có hệ số chuyển đổi thức ăn (FCR) thấp, giúp giảm ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, nhuyễn thể không cần cho ăn, mà tự lọc và sử dụng tảo trong nước, giúp làm sạch môi trường như vậy con hàu, con hà rất phù hợp theo phương án.

Theo Cơ quan Đại Dương và Khí Quyển Quốc gia Hoa Kỳ (NOAA), một con hàu có khả năng làm sạch đến 50 gallon (227 lít) nước mỗi ngày. Hiện tại, các nhà khoa học đang nỗ lực tìm kiếm những cách thức để tái sinh chúng ở một số vùng như Solent, bờ biển phía Nam nước Anh, nơi số lượng hàu đang sụt giảm nghiêm trọng.

Hàu giúp loại bỏ các chất ô nhiễm và giải phóng ra nước sạch để phát triển sự sống. Các loại động vật nhỏ cũng sống ở trên vỏ hàu, nhờ đó thu hút nhiều sinh vật hơn và là nền tảng cho toàn bộ hệ sinh thái. Tuy vậy, hàu đang đứng trên bờ tuyệt chủng vì sự ô nhiễm và nạn đánh bắt quá mức. Khi chúng thực sự biến mất, sự sống trong đại dương vốn phụ thuộc vào loài hàu cũng sẽ gặp nguy hiểm.