Bà chủ Vạn Thịnh Phát Trương Mỹ Lan lập 1.000 công ty, gồm nhiều doanh nghiệp ở các “thiên đường thuế”

Cáo trạng của Viện KSND tối cao cho rằng Trương Mỹ Lan, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, gây thiệt hại cho ngân hàng SCB hàng trăm nghìn tỷ đồng, và đã phạm vào các tội "Tham ô tài sản", "Đưa hối lộ", "Vi phạm quy định về hoạt động của ngân hàng.

Vợ chồng bị can Trương Mỹ Lan, Chu Lập Cơ.

Theo cáo trạng, Tập đoàn Vạn Thịnh Phát có vốn điều lệ 13.000 tỷ đồng, do Trương Huệ Vân, cháu Trương Mỹ Lan làm đại diện pháp luật. Tập đoàn chỉ có 4 cổ đông là bà Lan cùng 2 con gái Chu Duyệt Hằng, Chu Duyệt Phấn và Công ty Emelanld (cũng do bà Lan làm Chủ tịch).

Hệ sinh thái của Vạn Thịnh Phát có tới hơn 1.000 doanh nghiệp khác nhau, do hàng trăm người được Vạn Thịnh Phát nhờ hoặc thuê đứng tên và được chia thành 4 nhóm khác nhau.

Nhóm đầu tiên là các định chế tài chính tại Việt Nam gồm ngân hàng SCB, Công ty chứng khoán Tân Việt, Công ty Việt Vĩnh Phú. Trong đó, SCB có vai trò đặc biệt quan trọng, là nơi cấp vốn cho các doanh nghiệp trong hệ sinh thái của Vạn Thịnh Phát.

Nhóm 2 là các công ty có hoạt động kinh doanh tại Việt Nam, phần lớn trong các lĩnh vực nhà hàng, khách sạn, bất động sản… Đây là những doanh nghiệp có vốn điều lệ lớn, như Công ty Peninsula có vốn 18.000 tỷ đồng, Công ty An Đông 9.000 tỷ đồng…

Các công ty ma tại Việt Nam được xếp vào nhóm thứ 3. Chúng được thành lập để lấy pháp nhân góp vốn đầu tư các dự án, vay vốn ngân hàng, thực hiện đảo nợ hoặc ký hợp đồng hợp tác thi công…

Nhóm thứ 4 là mạng lưới các doanh nghiệp ở nước ngoài. Theo cáo trạng, Trương Mỹ Lan xây dựng mạng lưới các "công ty vỏ bọc" tại các lãnh thổ, quốc gia "thiên đường thuế" để phục vụ đầu tư. Chúng cũng được sử dụng với danh nghĩa "Nhà đầu tư nước ngoài" để đứng tên cổ phần hoặc quản lý tài sản của gia đình Trương Mỹ Lan.

Để lợi dụng 4 nhóm doanh nghiệp trên rút tiền từ ngân hàng SCB, Trương Mỹ Lan thâu tóm ngân hàng này, bố trí người thân tín của mình vào các vị trí chủ chốt và thậm chí có người được bổ nhiệm chỉ vì "ít quậy phá, không mất lòng ai". Song song, một số tổ đơn vị chuyên trách về cho vay trong SCB được thành lập nhưng chỉ "giải ngân theo yêu cầu của Trương Mỹ Lan", cáo trạng thể hiện.

Bà ta sau đó dùng các công ty ma lập hồ sơ vay vốn, thông đồng với thẩm định giá để nâng khống giá trị tài sản đảm bảo khoản vay và qua đây rút tiền của SCB. Nếu nợ xấu của nhà băng gia tăng, Trương Mỹ Lan sẽ bán nợ xấu hoặc các khoản tín dụng trả chậm để giảm dự nợ, che giấu sai phạm. Các đoàn kiểm tra của Ngân hàng Nhà nước vào cuộc, bà ta hối lộ để được "làm mờ sai phạm".

Viện kiểm sát xác định, giai đoạn 2012 – 2017, Trương Mỹ Lan và đồng phạm rút tiền trái phép khỏi SCB bằng 368 hồ sơ, hiện còn dư nợ hơn 132.000 tỷ đồng, không có khả năng thu hồi. Giai đoạn 2018 - 2022, bà Lan lập khống gần 1.000 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của SCB hơn 304.000 tỷ đồng, gây thiệt hại gần 130.000 tỷ đồng.

Đây là các sai phạm trong giai đoạn 1 vụ án. Đến tháng 11/2023, cơ quan tố tụng đã khởi tố hơn 70 bị can để điều tra các sai phạm trong giai đoạn 2, nhiều người trong số đó là quan chức thuộc các cơ quan nhà nước.