Quyết định hôm thứ Hai được đưa ra sau khi Qantas và các nhân viên bị sa thải đạt thỏa thuận vào tháng 12 về quỹ bồi thường trị giá 120 triệu AUD.

Trong đại dịch năm 2020, ban lãnh đạo cấp cao của Qantas đã quyết định cắt giảm 1.820 nhân viên mặt đất và giao công việc của họ cho các nhà thầu. Qantas cho rằng đó là một quyết định thương mại, nhưng Tòa án Liên bang năm 2021 phán quyết đây là “hành động bất lợi”, ngăn cản nhân viên thực hiện quyền lao động và quyền tham gia công đoàn, vi phạm Đạo luật Việc làm Công bằng của Australia.

Đây là mức phạt lớn nhất từng được tòa án áp dụng với một công ty trong lịch sử luật lao động Australia. Khi đưa ra mức phạt này, Thẩm phán Michael Lee của Tòa án Liên bang cũng lên án chiến lược kiện tụng của Qantas.

Dù Qantas đã thay đổi ban lãnh đạo và đội ngũ quản lý, ông Lee cho rằng những lời bày tỏ hối tiếc sau đó dường như xuất phát nhiều hơn từ “tổn hại” mà vụ việc gây ra cho hình ảnh công ty, hơn là từ sự thấu hiểu nỗi đau của người lao động.

“Tôi chấp nhận rằng Qantas có xin lỗi, nhưng tôi không tin rằng mức độ hối tiếc này không phải, ít nhất phần lớn, là… kiểu ‘xin lỗi sai cách’” - ông nói.

Theo Lee, mức phạt bằng khoảng 75% tối đa mà ông có thể áp dụng là cần thiết để đảm bảo nó “không bị coi như chỉ là chi phí kinh doanh”. Trong số này, 50 triệu AUD sẽ được chuyển cho Nghiệp đoàn Công nhân Vận tải (TWU), đơn vị đã khởi kiện Qantas.

Sau phán quyết, ông Michael Kaine - Tổng thư ký toàn quốc của TWU, tuyên bố: “Chúng tôi đã chống lại một gã khổng lồ… kẻ đã cho thấy sự tàn nhẫn của mình, và chúng tôi đã thắng”.

Đánh giá hành vi của Qantas, ông Lee nói ông không thấy thuyết phục rằng hãng không thực sự hối lỗi, đồng thời chỉ trích văn hóa doanh nghiệp, cách tiếp cận truyền thông và chiến lược kiện tụng của hãng.

Ông nêu ví dụ: Qantas đã tuyên bố kháng cáo lên Tòa án Tối cao ngay sau phán quyết năm 2021 “mà không dành chút thời gian nào” để xem xét bản án dài 431 đoạn. Khi kháng cáo thất bại, Qantas lại phát đi thông cáo “tô vẽ” kết quả và phớt lờ những kết luận về hành vi vi phạm pháp luật của mình.

Ông cũng chỉ trích cách Qantas xử lý trong quá trình kiện tụng, chẳng hạn việc không để bà Vanessa Hudson – giám đốc điều hành hiện tại kiêm cựu giám đốc tài chính – ra tòa làm chứng.

“Khác hẳn giữa việc để ‘Phòng tin tức Qantas’ phát đi thông cáo báo chí của CEO nói lời xin lỗi, với việc để những tuyên bố viết về sự hối hận, thừa nhận sai lầm và thay đổi văn hóa được kiểm chứng trong phòng xử án,” Lee nói.

Theo hãng luật Maurice Blackburn – đại diện cho TWU – đây là mức phạt lớn nhất mà tòa án từng tuyên cho vi phạm luật lao động tại Australia. “Khoản phạt kỷ lục này phản ánh quy mô sai phạm khổng lồ của Qantas” - luật sư Josh Bornstein, đối tác của hãng, cho biết trong thông cáo.

Khoản phạt cũng phản ánh kết luận chưa từng có về hành vi bất lợi đối với số lượng lớn người lao động như vậy, theo bà Shae McCrystal, giáo sư luật lao động tại Đại học Sydney. “Các vụ kiện về hành động bất lợi luôn tiềm ẩn rủi ro” - bà nói. “Nó gửi đi thông điệp rằng nếu nhà tuyển dụng vi phạm luật, các công đoàn có thể nhận được các khoản phạt này để hỗ trợ việc thực thi luật".

Qantas cho biết sẽ nộp phạt theo phán quyết. “Chúng tôi thành thật xin lỗi từng nhân viên mặt đất trong số 1.820 người cùng gia đình họ” - CEO Vanessa Hudson nói trong một thông cáo.