Tắc tiền sử dụng đất, dân mỏi mòn chờ sổ hồng

Thống kê của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA), chỉ riêng vướng mắc liên quan đến việc tính nghĩa vụ tài chính bổ sung (tiền sử dụng đất) đã chiếm khoảng 1/4 tổng số dự án đang ách tắc hiện nay.

Theo đó, HoREA đã có tổng cộng 4 công văn kiến nghị xem xét tháo gỡ vướng mắc của 116 dự án bất động sản nhà ở thương mại. Tổng hợp của HoREA, gần như tất cả dự án có vướng mắc về nghĩa vụ tài chính bổ sung hoặc tiền sử dụng đất đều đã hoàn thành, đưa vào sử dụng từ nhiều năm nay. Cũng vì phải chờ đợi cơ quan chức năng tính tiền sử dụng đất/nghĩa vụ tài chính bổ sung nên cư dân vào ở vẫn chưa được cấp sổ hồng.

Ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch HoREA, cho biết các dự án có nghĩa vụ tài chính phát sinh là do trong quá trình thực hiện dự án có thay đổi về pháp lý như điều chỉnh quy hoạch, ranh dự án… Các chỉ tiêu quy hoạch có sự thay đổi so với quy hoạch được duyệt, vì vậy cơ quan chức năng sẽ phải tính thêm nghĩa vụ tài chính bổ sung.

Nhiều doanh nghiệp trong tổng số 116 dự án trên đã nhiều lần kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường sớm đẩy nhanh công tác tính tiền sử dụng đất bổ sung hoặc xác định có hay không có nghĩa vụ tài chính phát sinh. Qua đó để doanh nghiệp có cơ sở làm hồ sơ, thủ tục cấp giấy chứng nhận cho người mua nhà. Tuy nhiên sau nhiều năm, thủ pháp pháp lý của các dự án dường như vẫn "bất động".

Đơn cử, công ty cổ phần Đầu tư Anh Tuấn tới giờ vẫn chưa thể thi công được Dự án Khu dân cư phường Phú Thuận ở quận 7 (diện tích 4,5 ha) do doanh nghiệp tự bỏ tiền túi ra mua đất của dân và đã cơ bản đủ các hồ sơ pháp lý về thiết kế, xây dựng, phòng cháy, chữa cháy. Dù doanh nghiệp nộp hồ sơ xin nộp tiền sử dụng đất từ tháng 12.2017, nhưng đến nay, TPHCM vẫn chưa duyệt, đồng nghĩa, 5 năm qua, tiền tỉ của công ty "bất động" cùng công trình.

Một trường hợp khác là công ty TNHH Nova Sagel đề nghị hỗ trợ sớm hoàn tất thủ tục pháp lý còn lại của dự án Khu Phức hợp nhà ở và Thương mại dịch vụ tại số 119 Phổ Quang, phường 9 , quận Phú Nhuận.

Ngày 13/5/2016, UBND TPHCM đã ban hành quyết định chuyển mục đích sử dụng đất dự án. Ngay sau đó, Sở Tài nguyên Môi trường đã triển khai thủ tục định giá tiền sử dụng đất nhưng đến nay vẫn chưa hoàn tất. Ngày 27/12/2017, UBND TPHCM cho phép công ty được tạm nộp tiền sử dụng đất của dự án với số tiền 232,5 tỷ đồng và công ty đã hoàn tất tạm nộp.

Dự án đã được hoàn tất xây dựng và đã bàn giao nhà cho khách hàng từ cuối năm 2018. Công ty TNHH Nova Sagel đề nghị UBND TPHCM và cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét hỗ trợ sớm hoàn tất thủ tục pháp lý còn lại của dự án bao gồm các thủ tục phê duyệt phương án tiền sử dụng đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.

Tập đoàn Hưng Thịnh cũng có ba dự án chung cư cao tầng gồm Melody Residences (quận Tân Phú), Sky Center (quận Tân Bình), 9 View Apartment (TP Thủ Đức) đã hoàn thành, đưa vào sử dụng từ năm 2017-2018. Tuy nhiên, đến nay phần nghĩa vụ tài chính bổ sung vẫn chưa được tính xong…

Đề xuất tạm tính tiền sử dụng đất, gỡ tắc cho doanh nghiệp

Động thái mới nhất liên quan đến việc gỡ ách tắc tiền sử dụng đất cho các doanh nghiệp, HoREA đã gửi văn bản kiến nghị tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định pháp luật nhằm tháo gỡ vướng mắc cho các dự án đô thị, nhà ở thương mại.

Trong đó, nội dung quan trọng được HoREA đề xuất là chấp thuận cho UBND TP.HCM áp dụng "phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất" để tính tiền sử dụng đất tất cả các dự án nhà ở thương mại, kể cả dự án sử dụng đất có giá trị trên 30 tỷ đồng. Đây được xem là cơ sở quan trọng để cơ quan quản lí gỡ được nút thắt về ách tắc tiền sử dụng đất hiện nay.

Ngoài ra, để tăng nguồn cung nhà ở trong bối cảnh lệch pha cung cầu tại TP.HCM hiện nay, HoREA còn đề xuất loạt kiến nghị khác. Bao gồm: Đề nghị thực hiện phổ biến phương thức đấu thầu dự án có sử dụng đất, đấu giá quyền sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư bảo đảm tính công khai, minh bạch. Tạo điều kiện cho các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài được tiếp cận nguồn lực đất đai công bằng, đồng thời phát huy cao nhất nguồn lực từ đất đai và tăng nguồn thu ngân sách nhà nước để phục vụ lợi ích công cộng.

Liên quan đến tình trạng trên, Sở Tài nguyên Môi trường TP.HCM cho biết, hiện công tác giải quyết hồ sơ thực hiện thủ tục xác định nghĩa vụ tài chính đất đai đang chậm vì có khó khăn, vướng mắc. Hiện nay, số lượng hồ sơ đang giải quyết là 510 hồ sơ. Về số lượng, tiến độ trình hồ sơ giá đất cụ thể từ ngày 1/1/2022 đến 31/5/2022, Sở TNMT đã trình 10 hồ sơ và thành phố đã phê duyệt 6 hồ sơ với tổng số tiền khoảng hơn 3,8 ngàn tỷ đồng.

Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường TP.HCM cho biết, hiện công tác giải quyết hồ sơ thực hiện thủ tục xác định nghĩa vụ tài chính đất đai đang chậm vì có khó khăn, vướng mắc.

Theo đó, Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND TP đã có nhiều văn bản báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của các Bộ ngành Trung ương và Chính phủ, nhưng phần lớn chưa được tháo gỡ. Vì thế, Sở này đề xuất UBND TP kiến nghị Chính phủ cho phép tạm thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất theo phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất để kịp thời huy động nguồn thu ngân sách nhà nước.

Đồng thời, giải quyết thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các dự án nhà ở, thương mại dịch vụ (kèm theo biện pháp ràng buộc nhằm đảm bảo thu đủ ngân sách Nhà nước), giảm áp lực về cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho người mua trong các dự án nhà ở. Cũng như tăng thu cho ngân sách Nhà nước khi người mua nhà ở trong các dự án được cấp Giấy chứng nhận thực hiện các giao dịch liên quan.