Góp ý một số quy định của Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng (sửa đổi) gửi Quốc hội và Ngân hàng Nhà nước, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đề nghị bổ sung hàng loạt trường hợp "người có liên quan" là pháp nhân, cá nhân khác có mối quan hệ tiềm ẩn rủi ro cho hoạt động của tổ chức tín dụng cần được kiểm soát.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, tại Điểm d Khoản 32 Điều 4 quy định về "người có liên quan" trong hoạt động tín dụng cần được kiểm soát đã quy định nhiều trường hợp có quan hệ huyết thống, nhưng mới chỉ quy định 1 trường hợp có quan hệ hôn nhân là vợ hoặc chồng, chưa quy định đầy đủ các trường hợp "người có liên quan".

"HoREA đề nghị sửa đổi, bổ sung điểm d khoản 32 Điều 4 Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng quy định thêm các trường hợp 'con dâu, con rể, anh chị em của vợ, anh chị em của chồng, cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi, người bảo trợ (đỡ đầu) vào quy định 'người có liên quan' có mối quan hệ tiềm ẩn rủi ro cho hoạt động của tổ chức tín dụng cần được kiểm soát", ông Châu đề nghị.

Một vấn đề khác được Chủ tịch HoREA đề cập là việc hầu như tất cả tổ chức tín dụng đều có hoạt động kinh doanh bất động sản do được "bật đèn xanh" cho phép bằng các quy định.

Cụ thể, theo ông Lê Hoàng Châu, khoản 2 Điều 90 Luật các tổ chức tín dụng 2010 và khoản 2 Điều 98 Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng đều quy định "tổ chức tín dụng không được tiến hành bất kỳ hoạt động kinh doanh nào ngoài các hoạt động ngân hàng".

Ngoài ra, Điều 132 Luật các tổ chức tín dụng 2010 và Điều 138 Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng đều quy định "tổ chức tín dụng không được kinh doanh bất động sản".

Tuy nhiên, do quy định tiếp theo tại Khoản 2 Điều 90 Luật các tổ chức tín dụng 2010, và khoản 2 Điều 98 Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng, cho phép tổ chức tín dụng thực hiện "hoạt động kinh doanh khác", và do quy định tiếp theo về các trường hợp "ngoại lệ" được phép "hoạt động kinh doanh bất động sản" tại Điều 132 Luật các tổ chức tín dụng 2010 và Điều 138 Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng.

"Các quy định này đã dẫn đến tình trạng thực tế là hầu như tất cả tổ chức tín dụng đều có 'hoạt động kinh doanh khác', mà chủ yếu là hoạt động kinh doanh bất động sản, do đã được "bật đèn xanh" cho phép", ông Châu nhận định.

Dẫn chứng cho nhận định này, Chủ tịch HoREA đưa ra hai trường hợp.

Thứ nhất, với quy định cho phép "mua, đầu tư, sở hữu bất động sản để sử dụng làm trụ sở kinh doanh, địa điểm làm việc", và được phép "cho thuê một phần trụ sở kinh doanh thuộc sở hữu của tổ chức tín dụng chưa sử dụng hết".

Việc này đã dẫn đến tình trạng tổ chức tín dụng có xu hướng mở rộng mạng lưới chi nhánh, địa điểm làm việc, cơ sở kho tàng, nhất là xây dựng các tòa nhà cao ốc văn phòng "hoành tráng" để vừa làm trụ sở, vừa để kinh doanh bất động sản cho thuê.

Thứ 2, với quy định cho phép "nắm giữ bất động sản do việc xử lý nợ vay", mà theo Luật các tổ chức tín dụng 2010, thì tổ chức tín dụng chỉ được nắm giữ trong thời hạn 3 năm, kể từ ngày quyết định xử lý tài sản bảo đảm là bất động sản thì các tổ chức tín dụng mới phải bán, chuyển nhượng hoặc mua lại bất động sản này.

Quy định trên đã tạo dư địa cho các tổ chức tín dụng thực hiện hoạt động kinh doanh bất động sản không khác gì hoạt động của một doanh nghiệp bất động sản chuyên nghiệp.

"Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng tăng thời hạn cho phép 'nắm giữ bất động sản do việc xử lý nợ vay' lên 5 năm, thì càng rộng đường thực hiện hoạt động kinh doanh bất động sản của các tổ chức tín dụng", ông Châu thẳng thắn.

HoREA đề nghị nên sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 98 và Điều 138 Dự thảo Luật các tổ chức tín dụng, để quy định chặt chẽ các trường hợp mà tổ chức tín dụng được "hoạt động kinh doanh khác", hoặc được "hoạt động kinh doanh bất động sản". Đồng thời, cần xem xét quy định tỷ lệ mức trần "doanh thu kinh doanh bất động sản không vượt quá 15% doanh thu của tổ chức tín dụng".

Đặc biệt, HoREA đề nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét chặt chẽ việc cho phép thực hiện "hoạt động kinh doanh khác ghi trong Giấy phép Ngân hàng Nhà nước cấp cho tổ chức tín dụng", nhất là "hoạt động kinh doanh bất động sản cho thuê văn phòng", tùy thuộc năng lực của từng tổ chức tín dụng.