Doanh nghiệp ồ ạt trả mặt bằng, nhà đầu tư văn phòng cho thuê lo ngại

Làn sóng trả văn phòng cho thuê

6 tháng đầu năm 2023, dưới ảnh hưởng kinh tế khó khăn, làn sóng trả mặt bằng để tiết kiệm chi phí của các công ty, doanh nghiệp ồ dạt diễn ra tại TP.HCM. Nhiều đơn vị sau thời gian dài cầm cự phải chấp nhận thu giảm diện tích văn phòng để tiết kiệm chi phí.

Vừa chuyển văn phòng sang địa chỉ mới tại quận Gò Vấp, ông Hoàng Minh (giám đốc một doanh nghiệp tổ chức sự kiện) cho biết thời điểm trước, công ty của ông hoạt động tại quận 1 với giá thuê hơn 4.000USD/tháng. Tuy nhiên, do kinh tế khó khăn cùng dịch bệnh, số lượng các sự kiện, event giảm sút nên công ty làm ăn sa sút. Vì vậy, ông Minh quyết định chuyển văn phòng về khu vực ngoại thành để tiết kiệm phân nửa chi phí.

Tương tự, nhiều doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực ngành nghề khác cũng đã trả văn phòng cũ, tìm kiếm các không gian cho thuê mới tại các quận ngoại thành để tiết kiệm tài chính trong bối cảnh kinh doanh khó khăn.

Chuyên gia của Savills Vietnam đánh giá, trong giai đoạn trước, phân khúc văn phòng cho thuê phát triển ồ ạt, thu hút nhiều nhà đầu tư phát triển dự án.

Nhiều toà cao ốc, văn phòng hiện đại mọc lên đặc biệt là khu vực trung tâm thành phố, nằm đáp ứng nhu cầu thuê không gian làm việc của các công ty.

Trong hai thập kỷ qua, thị trường văn phòng tại TP.HCM đã phát triển vượt bậc với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm 12%, từ 300.000 m2 diện tích cho thuê ròng (NLA) với 18 dự án hoạt động vào năm 2004, lên đến 2,6 triệu m2 NLA với 379 dự án hoạt động tính đến quý 1/2023.

Một đơn vị khác là JLL Việt Nam ghi nhận,  trong quý đầu năm 2023, nguồn cung văn phòng tăng đáng kể. Diện tích văn phòng hạng A tại TP.HCM hiện đạt trên 308.325 m2, tăng thêm 16.200 m2 so với quý trước. Nguồn cung cải thiện trong khi nhu cầu sụt giảm khiến tỷ lệ trống phân khúc văn phòng khu vực trung tâm tại TP.HCM tăng lên 5,6%.

Khủng hoàng thừa nguồn cung văn phòng

Theo ông Nguyễn Hồng Hải - Chủ tịch VNO Group, hiện nay, lĩnh vực cho thuê gặp rất nhiều khó khăn, đặc biệt là sau đợt dịch Covid-19. Có thể thấy, tại khu vực trung tâm TP.HCM như quận 1, quận 3… rất nhiều mặt bằng được trả lại, thậm chí bỏ trống nhiều tháng liền. Thực tế nhu cầu cho thuê rất nhiều, nhưng người đi thuê lại ít.

Nguồn cung cho thuê văn phòng đang dư thừa là do một số nhà thuê bán lẻ, cơ quan, công ty… họ thu nhỏ quy mô hoạt động để giảm thiểu rủi ro cũng như chi phí tại thời điểm kinh tế đang có nhiều biến động và khó khăn.

"Rất ít những người trong thời điểm này mà mở rộng kinh doanh, đơn cử, trước đây nhiều nhà phố, nhà mặt tiền được các công ty bất động sản thuê lại làm địa điểm để kinh doanh. Nhưng hiện nay, sàn giao dịch đóng cửa, nhu cầu của thị trường giảm. Các công ty sẵn sàng trả lại mặt bằng, co cụm lại để có chi phí cầm chừng, trừ những tập đoàn lớn họ thuê và đóng tiền theo năm nên vẫn duy trì" vị chuyên gia đánh giá.

Thời gian tới, TP.HCM sẽ còn đón nhận thêm nguồn cung mới khi loạt dự án văn phòng cho thuê đang xây dựng, dự báo sẽ sớm đưa vào khai thác trên thị trường. Điều này làm gia tăng nguy cơ khủng hoảng thừa trên thị trường.

Đơn cử, tháng 6 tới đây, dự án văn phòng hạng A The Mett ở khu vực Thủ Thiêm sẽ đi vào hoạt động. Tòa nhà gồm 23 tầng và 3 tầng hầm, cung cấp khoảng 28.000 m2 diện tích sàn cho thuê. Một dự án nổi bật khác tại khu vực trên là The Hallmark cũng sắp phục vụ thị trường với tổng diện tích sàn lên đến 68.000 m2.

Ngoài ra, loạt cao ốc, văn phòng cho thuê của các tập đoàn lớn tại quận 1, quận 3, TP.Thủ Đức cũng đang được xây dựng. Một số công trình đã hoàn thiện và đang tìm khách thuê.

Bà Thanh Phạm - Trưởng bộ phận Nghiên cứu và Tư vấn của CBRE Việt Nam cho rằng nhiều giao dịch thuê văn phòng đang trong quá trình thương thảo cũng phải trì hoãn tạm thời do khách thuê cắt giảm ngân sách hoặc thay đổi kế hoạch kinh doanh. Trong lúc này, một số chủ nhà đồng thời chào thêm các mặt bằng đã giữ lại trong giai đoạn trước.

"Những yếu tố này cùng khó khăn kinh tế trước mắt đã gây áp lực lên thị trường khi lần đầu tiên sau đại dịch, diện tích thuê mới rất hạn chế, trong khi diện tích khách trả mặt bằng và thu hẹp tăng nhiều.

Điều này dẫn đến diện tích trống của hạng A tăng 3.500 m2, diện tích cho thuê mới của hạng B cũng chỉ hơn 2.200 m2 (trong đó đã bao gồm gần 3.800 m2 của dự án mới đi vào hoạt động).

Các chuyên gia đánh giá nguồn cung mới dồi dào cùng ngân sách thắt chặt của các công ty trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế sẽ đặt nhiều áp lực lên tình hình hoạt động của thị trường.