Tận dụng quỹ đất nhỏ hẹp tại TP.HCM để tăng ngân sách

TP.HCM còn nhiều thửa đất nhỏ hẹp

Đầu tháng 9 vừa qua, UBND TP.HCM đã ban hành quy định để xử lý các khu đất có diện tích nhỏ hẹp, "đầu thừa đuôi thẹo" tại thành phố. 

Theo tiêu chuẩn, đây là những thửa đất có diện tích, hình dạng không đủ tiêu chuẩn diện tích, kích thước tối thiểu được phép tách thửa; đất phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hoặc quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị, quy hoạch xây dựng điểm dân cư nông thôn, xã nông thôn mới; không thuộc khu vực đất thực hiện các dự án, công trình đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt, công bố công khai.

Theo quy định này, đối với các thửa đất nhỏ hẹp có diện tích, kích thước, hình dạng không đủ tiêu chuẩn, UBND cấp huyện chủ trì, phối hợp với UBND cấp xã sẽ thực hiện kiểm tra tình trạng thực tế của các thửa đất này và so sánh với hồ sơ pháp lý liên quan để xác định các thửa đất thuộc loại này.

Việc kiểm tra này sẽ diễn ra ngay sau khi quy định có hiệu lực, và định kỳ sau mỗi 6 tháng sẽ có cuộc rà soát và lập danh mục các thửa đất nhỏ hẹp. Các thông tin liên quan đến danh mục này sẽ được công bố công khai và thông báo cho người sử dụng đất liền kề để họ có ý kiến về việc sử dụng các thửa đất nhỏ hẹp này cho mục đích công cộng hoặc cho thuê.

Đối với việc giao đất hoặc cho thuê đất trong trường hợp của các thửa đất nhỏ hẹp, các quy định, tiêu chí và nguyên tắc được quy định tại Nghị định số 48 năm 2020 sẽ được áp dụng. Thời hạn sử dụng đất của các thửa đất nhỏ hẹp sẽ được xác định phù hợp với thời hạn sử dụng của thửa đất mà người sử dụng đất liền kề đang sử dụng.

Hiện nay, tại TP.HCM, nhiều thửa đất nhỏ hẹp trong các khu dân cư hiện nay để trống, bỏ hoang. Một số nơi khác trở thành nơi đổ rác, có nơi cỏ mọc um tùm gây mất mĩ quan đô thị và không đảm bảo vệ sinh môi trường.

Chuyên gia đề xuất phương án mới

Bên cạnh giải pháp của cơ quan chức năng, các chuyên gia còn đề xuất một số phương án mới để tăng nguồn cung ngân sách, tránh lãng phí.

Bà Mai Thanh Thảo - Phó Giám đốc Bộ phận Ngân hàng & Dịch vụ Doanh nghiệp Savills Việt Nam đề xuất trường hợp không sử dụng được vào mục đích công cộng, TP.HCM nên thực hiện việc giao đất có thu tiền sử dụng đất với giá quyền sử dụng đất tiệm cận mức giá thị trường cho người sử dụng đất liền kề. Thực tế hiện nay, có khá nhiều trường hợp đất dôi dư tọa lạc vị trí phía trước và làm hạn chế khả năng tiếp cận của thửa đất liền kề. Vì thế, nhu cầu sử dụng phần đất dôi dư này của người sử dụng đất liền kề là khá cao.

Vị chuyên gia cũng khuyến nghị việc xác định mức giá giao đất nên được thực hiện khách quan bởi các công ty tư vấn thẩm định giá uy tín trên thị trường. Tuy nhiên, phải đảm bảo sau khi được Nhà nước giao đất, người sử dụng đất liền kề phải thực hiện ngay thủ tục hợp thửa đất theo quy định. Nếu cần thiết, phải có các biện pháp ngăn chặn việc chuyển nhượng lại sang tên đổi chủ sau khi được giao đất nhỏ hẹp này nhằm hạn chế việc tồn tại đất "siêu nhỏ", nhà "siêu mỏng" có diện tích, kích thước hình dạng không đủ tiêu chuẩn quy định được phép tách thửa hay xây dựng. Thực hiện thu hồi đất nếu phát hiện hành vi mua bán lại đất "đầu thừa, đuôi thẹo" không đúng quy định"

Tuy nhiên, vị chuyên gia cũng chỉ ra một bất cập cần chú ý. "Nếu phần đất "đầu thừa đuôi thẹo" có hình dạng không vuông vắn, không "đẹp" thì người sử dụng liền kề sẽ cân nhắc về việc có nên mua lại để hợp thửa phần đất này không.

 Khi đó, nếu phần đất này không có người mua thì cần quy định giao chính quyền địa phương quản lý hoặc xem xét làm văn phòng khu phố, hoặc làm chốt bảo vệ dân phòng cho khu vực đó tăng cường đảm bảo an ninh trật tự và mỹ quan đô thị.

"Chúng tôi cũng cho rằng nên chính quyền địa phương nên hạn chế việc cho thuê những mảnh đất nhỏ hẹp vì việc cho thuê đất có thể phát sinh tranh chấp, khiếu kiện về đất đai, khó thu hồi đất nếu người sử dụng đất liền kề thực hiện chuyển nhượng bất động sản mà người mua tương lai không được biết về việc thuê đất này", bà Thảo nói.