Nhiều người khen lá thư này rất sâu sắc, từ một người con không chỉ được dạy dỗ tốt mà còn được sống trong tình yêu thương đủ đầy của cha mẹ. Nhiều người khen đạo đức làm người, đạo đức kinh doanh của ông Thành. Có người nói trường hợp của hãng xe Thành Bưởi xứng đáng được dạy trong các trường kinh tế, trong các hội nhóm kinh doanh.

Việc ông Thành qua đời và việc xuất hiện lá thư tiễn biệt này gây chú ý hơn ở chỗ, hãng xe Thành Bưởi bị thu giấy phép kinh doanh vận tải bằng ôtô không thời hạn do một số sai phạm cuối năm 2023. Có dư luận cho rằng hãng xe này bị "đánh" bởi một số thế lực cùng ngành. Chúng tôi xin không bàn về chuyện đó, mà chỉ nói về lá thư tiễn biệt này.

Tấm hình của ông Lê Đức Thành được fanpage Xe khách Thành Bưởi sử dụng làm ảnh đại diện sau khi ông qua đời. Ảnh: Thành Bưởi

Thứ nhất, lá thư bày tỏ niềm tự hào của một người con với người cha. Mỗi người đều nên trước nhất tự hào với người cha, người mẹ của mình. Kể cả khi người cha đó không để lại di sản, ân tình cho nhiều người khác như ông Thành; không quan cao, lộc hậu, nổi danh; không là người đóng góp nhiều cho đất nước, cộng đồng.

Dù cha mẹ mình có là người tầm thường nhất đi nữa thì họ là người đầu tiên nuôi dạy ta thành người một cách vô điều kiện, không cần báo đáp trả nợ, và đưa ta vào đời.

Chúng ta không cần phải đi vay mượn sự tự hào viển vông ở đâu đâu, như những kỷ lục to nhất, cao nhất, hay những lời hô hào vẫn ra rả trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội hàng ngày. Nếu ta miệt mài đi tìm kiếm những niềm tự hào hàng ngày, mải mê nâng tầm những điều tầm thường bên ngoài thành niềm tự hào, mà quên mất cha mẹ ta chính là niềm tự hào lớn nhất, thì ta là người vong thân rồi.

Thứ hai, lá thư cho biết việc kinh doanh không có bí quyết cao siêu gì, chỉ là quan hệ giữa ông chủ với nhân viên, với khách hàng, và một sự nhẫn nại chịu khó, luôn cầu tiến. Trích thư: "Trong đầu bố không bao giờ ngừng có kế hoạch, ngừng có dự định. Việc này chưa xong, bố đã nghĩ ra việc khác. Bố ham học hỏi, lạc quan, tích cực".

Kinh doanh xe khách thì "cho xe chạy suốt, chạy đúng giờ, không đón khách dọc đường, không nhồi nhét khách". Vào những năm 1990, điều này không phổ biến, thực hiện không dễ dàng vì hoàn cảnh kinh tế xã hội khó khăn lúc đó.

Điều quan trọng nhất trong kinh doanh là chữ tín, và bên cạnh chữ tín là tình thân. "Thời xa xưa ấy bạn hàng nào cũng thích đi xe có bố chạy, được bố đón, được bố chất hàng. Hàng của khách là hàng của bố, bố chở khách như chở người thân".

Và sâu sát trong công việc, tuyệt đối tôn trọng khách hàng. Lá thư từ con gái viết: "Nhiều lần con nói bố ơi, bố bỏ số điện thoại của bố ra khỏi đường dây nóng đi, để con cho tổng đài nghe. Bố nói không được, bố phải nghe khách phản ánh cái gì để mà sửa sai, chỉ mỗi nhân viên nghe thì mình xa rời công việc, không còn biết chuyện gì sai đang diễn ra".

Thứ ba, xã hội chúng ta cần phải cảm ơn thế hệ doanh nhân gần như đầu tiên sau đổi mới này. Họ là những tổ hợp, xưởng sản xuất, cơ sở làm dịch vụ hộ gia đình như những mạch máu bơm máu đến toàn bộ cơ thể là nền kinh tế.

Ông Thành đi bộ đội Trường Sơn, xuất ngũ làm tài xế xí nghiệp nhà nước, rồi sau đó mở kinh doanh nhỏ. "Mẹ làm lơ xe, bố làm tài xế, lúc ấy mình chỉ có một chiếc xe 16 chỗ".

Những người như họ nhẫn nại đồng hành với sự phát triển của đất nước. "Bố nói việc dễ thì làm nhanh, việc khó thì làm lâu, phải nhẫn nại, việc gì cũng dễ thì người ta làm hết rồi". Mấy chục năm, dù gây dựng được một sản nghiệp đáng kể, Thành Bưởi vẫn tập trung vào ngành nghề kinh doanh lõi của họ là vận chuyển hành khách hàng hóa, không lao vào những cuộc chơi thời thượng hái ra tiền như địa ốc.

Ở nước ta thường gặp tình trạng các công ty gia đình lúc quy mô nhỏ thì làm tốt nhưng khi lớn thì gặp nhiều vấn đề, do cạnh tranh, quản trị, tuân thủ pháp lý, hoặc do thế hệ kế tiếp chưa lĩnh hội được tinh thần kinh doanh căn bản của thế hệ trước. Ngay cả một người với phương châm kinh doanh là tôn trọng hành khách, tôn trọng nhân viên, tài xế của mình như ông Thành cũng có thể không khống chế được cục diện.

Nhưng qua câu chuyện khởi nghiệp của vợ chồng ông Thành Bưởi, qua cung cách kinh doanh mấy chục năm qua của ông, có thể thấy đây là một doanh nghiệp có nền tảng tử tế, họ cần được nương nhẹ, khuyến khích, tạo điều kiện làm ăn.