HoREA: Tiền sử dụng đất cao gấp nhiều lần khiến người dân “chùn tay”

Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) cho biết, quy định hiện nay đang khiến hộ gia đình và cá nhân phải nộp tiền sử dụng đất quá cao, vượt xa khả năng chi trả. Nhiều trường hợp thậm chí phải bỏ cuộc giữa chừng dù chỉ muốn hợp thức hóa quyền sử dụng đất của mình.

Một ví dụ điển hình là tại quận 7 (TP.HCM), một cá nhân xin chuyển mục đích 400 m² đất nông nghiệp sang đất ở, được cơ quan chức năng thông báo phải nộp 14 tỷ đồng – gần bằng giá mua đất trên thị trường.

Theo HoREA, mức thu 100% giá đất bảng giá cho cả phần “đất ở trong hạn mức” và “vượt hạn mức” đang tạo áp lực tài chính lớn cho người dân, dẫn đến việc nhiều hồ sơ bị rút lại, và kéo theo hệ quả là thị trường ngầm giao dịch bằng giấy tay tiếp tục tồn tại.

Từ đó, Hiệp hội đề xuất giảm mức thu tiền sử dụng đất xuống 20% giá đất bảng giá cho phần trong hạn mức và 30% cho phần vượt hạn mức. HoREA cho rằng mức này vừa hợp lý, vừa bảo đảm ngân sách nhà nước không thất thu mà vẫn tháo gỡ khó khăn cho người dân.

HoREA đề xuất cơ chế bảo vệ doanh nghiệp “không có lỗi”

Không chỉ người dân, nhiều doanh nghiệp bất động sản cũng đang khổ vì “khoản tiền sử dụng đất bổ sung” phát sinh do chậm xác định nghĩa vụ tài chính.

Trường hợp Công ty Lotte Properties HCMC (chủ đầu tư dự án Thủ Thiêm Eco Smart City) là ví dụ điển hình: doanh nghiệp bị yêu cầu nộp thêm khoảng 2.600 tỷ đồng do cách hiểu mới về “khoản tiền bổ sung” – dù hợp đồng ký từ năm 2017, thời điểm mà Luật Đất đai 2013 chưa hề có quy định này.

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, lỗi trong việc chậm xác định nghĩa vụ tài chính chủ yếu đến từ phía cơ quan nhà nước, nên việc truy thu thêm đối với doanh nghiệp “không có lỗi” là bất hợp lý.

Vì vậy, HoREA kiến nghị bổ sung Điều 11a trong dự thảo Nghị quyết về thi hành Luật Đất đai, nhằm quy định rõ: trường hợp người sử dụng đất không có lỗi thì không phải nộp khoản tiền bổ sung, và nếu đã nộp thì được khấu trừ vào nghĩa vụ tài chính khác.

Hiệp hội cho rằng cơ chế này không chỉ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của doanh nghiệp, mà còn củng cố niềm tin cho nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam.

HoREA bày tỏ sự đồng tình với định hướng tháo gỡ của Chính phủ và Quốc hội, đồng thời đề nghị sớm hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để tạo hành lang pháp lý minh bạch, ổn định cho thị trường đất đai.

Theo Hiệp hội, khi chính sách tiền sử dụng đất được tính toán hợp tình, hợp lý, người dân sẽ mạnh dạn làm sổ đỏ, doanh nghiệp sẽ yên tâm đầu tư, và đất đai sẽ thực sự trở thành nguồn lực phát triển, chứ không phải gánh nặng tài chính như hiện nay.