Hợp tác Trump - Musk có thể giúp X đấu lại mạng xã hội mới nổi?

Nổi lên thành đối thủ mới nhất của X, Bluesky đã thu hút được 16 triệu người dùng, gồm 1 triệu người dùng trong vòng 24 giờ tuần trước. Hàng trăm ngàn người đã rời khỏi X (cũ là Twitter) từ chiến thắng bầu cử của ông Donald Trump ngày 6/11/2024.

Làn sóng người dùng mới, chủ yếu từ Bắc Mỹ và Anh, đã giúp Bluesky có 16 triệu người dùng trên toàn thế giới, tăng từ mức 9 triệu người dùng vào tháng 9. X là của tỷ phú Musk; vấn đề được quan tâm là số người cùng nhau rời bỏ X đã gây bất ngờ.

Người ta cũng không quên là tỷ phú giàu nhất thế giới đã dùng X như chiếc loa để hỗ trợ ông Trump trong suốt quá trình tranh cử của cựu Tổng thống Mỹ.

Lần tăng người dùng đột biến của Bluesky không phải là lần đầu tiên của mạng này. Tháng 8 vừa qua, Bluesky có thêm 2,6 triệu người dùng trong tuần sau khi X bị cấm ở Brazil vào tháng 8, và 85% trong số 2,6 triệu người dùng mới này là người Brazil. Trong tháng 10, khi X đánh tiếng rằng những tài khoản bị chặn cũng có thể xem bài đăng công khai của người dùng, Bluesky đã có thêm 1,2 triệu người dùng mới chỉ trong 2 ngày sau thông tin này.

Tuy nhiên, Elon Musk được ông Trump rất ủng hộ: Người lãnh đạo của X, SpaceX, Tesla và nhiều công ty tư nhân khác đang là trung tâm trong chính phủ Mỹ thời Trump 2.0; ông Musk được ông Trump đề cử làm đồng lãnh đạo Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE). Nhiệm vụ chính của bộ này là cắt giảm lãng phí của chính phủ Mỹ.

Sau khi Elon Musk mua Twitter với giá 44 tỷ USD vào năm 2022, Musk đã sa thải những người kiểm duyệt nội dung và tính phí xác minh tài khoản. Điều này có nghĩa là mọi người có thể mua được ảnh hưởng. Rồi Twitter được Musk đổi tên thành X, xóa hàng triệu người dùng và khôi phục lại tài khoản của ông Trump, là tài khoản đã bị treo sau cuộc bạo loạn ở Điện Capitol (Trụ sở Quốc hội Mỹ) vào tháng 1/2021. 

Mạng Bluesky từ đâu ra?

Bluesky là mạng xã hội nơi mọi người có thể tương tác nhiều tương tự trên X. Người dùng có thể đăng bài, bình luận và nhắn tin. Bluesky có màu chủ đạo và logo nhiều tương đồng với X. Đáng lưu ý, Bluesky khởi điểm là một dự án nhỏ của Twitter, tiền thân của X. Năm 2019, CEO của Twitter khi đó Jack Dorsey tuyên bố sẽ cấp vốn để các nhà lập trình tạo một “tiểu chuẩn mở và phi tập trung cho phương tiện truyền thông xã hội".

Bluesky trở thành công ty độc lập vào năm 2021 và hiện nay chủ yếu thuộc sở hữu của CEO Jay Graber. Bluesky trước đây chỉ cho phép người dùng tham gia thông qua lời mời; tháng 2/2024, Bluesky đã mở rộng cửa cho người dùng toàn cầu.

Bluesky tạo điều kiện để người dùng có cơ hội kiểm duyệt trải nghiệm của họ chặt chẽ hơn. Điều này bao gồm khả năng chọn thuật toán điều khiển những gì bạn có thể đọc. Bluesky còn cho phép người dùng sử dụng địa chỉ website làm tên tài khoản. Điều này được kỳ vọng sẽ trở thành một công cụ xác thực cho các nhà báo, vận động viên và nhân vật nổi tiếng, vì họ có thể dùng địa chỉ website của tổ chức/công ty trong tên tài khoản của mình.

Bluesky quyết đấu với X

Bluesky có tham vọng lớn hơn ngoài việc thay thế X. Bluesky đang xây dựng một nền tảng kỹ thuật có thể khiến các mạng xã hội hoạt động trên nhiều nền tảng khác nhau như email hoặc số điện thoại.

Tuy đang trỗi dậy nhưng Bluesky vẫn đứng thứ hai sau Threads trong danh mục mạng xã hội trên App Store tại Mỹ. Threads thông báo đã cán mốc 275 triệu người dùng hoạt động hàng tháng vào tháng 11, tăng từ mức 200 triệu vào tháng 8 vừa qua.

Người dùng Bluesky biết đến việc Jack Dorsey, người quyết định lập ra Bluesky, từng là CEO của Twitter. Ngay cả tên của Bluesky cũng liên quan đến tên cũ của X. Dorsey biết trước suy đoán của người dùng Bluesky rằng cái tên này liên quan đến hình chú chim của Twitter, với ý tưởng là chú chim có thể bay tự do hơn nữa trên bầu trời xanh. Thế là đặt tên có nghĩa "bầu trời xanh" (blue sky).

Tháng 4/2023, khi còn là phóng viên công nghệ cho kênh truyền hình NBC tại Mỹ, CEO hiện nay của Onion (công ty truyền thông kỹ thuật số tại Mỹ) là ông Ben Collins đã đăng dòng tweet trên X rằng Bluesky "hoạt động, giao diện và cảm giác giống hệt như Twitter. Collins cũng ca ngợi "tính năng kiểm duyệt, trải nghiệm trên máy tính để bàn và độ tin cậy" của mạng Bluesky.

Thời điểm ngày 13/11 vừa qua, Bluesky xếp hạng 3,9 trên 5 sao trên Apple App Store. "Cảm giác giống như thời kỳ đầu của Twitter, nhưng organic [sạch, không quảng cáo] hữu cơ hơn", một người đánh giá viết về Bluesky.

Bluesky cũng có thể là đại diện cho trào lưu gọi là "Fediverse", nghĩa là "phi tập trung". Hiện tại, phần lớn các mạng xã hội hoạt động theo mô hình tập trung. Trong khi đó, những người ủng hộ “Fediverse” cho rằng nên có một tài khoản mạng xã hội nào đó mà một tài khoản Gmail có thể gửi email đến bất kỳ địa chỉ email; hoặc số một điện thoại di động có thể gọi cho người dùng trên bất kỳ mạng di động nào khác.