Thị trường xe máy bão hòa, doanh số thấp kỷ lục

Xu hướng giảm dần

Theo báo cáo mới nhất từ Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM), doanh số bán hàng quý III của 5 thương hiệu thành viên gồm: Honda, Piaggio, Suzuki, SYM và Yamaha đạt 610.635 chiếc, giảm gần 20% so với 762.154 chiếc của cùng kỳ năm 2022.

Ngoại trừ năm 2021 là giai đoạn thị trường đóng băng do giãn cách xã hội vì dịch Covid-19, quý III/2023 ghi nhận mức doanh số xe máy chạy xăng truyền thống thấp nhất tính từ năm 2017 đến nay.

Cộng dồn 9 tháng đầu năm, doanh số xe máy xăng năm 2023 đạt hơn 1,8 triệu chiếc, thấp hơn nhiều so với mức trung bình khoảng 2,3 triệu chiếc bán ra cùng kỳ trong giai đoạn 2017-2019 và 2022.

Thương hiệu xe máy chiếm thị phần lớn nhất tại Việt Nam là Honda công bố doanh số tích lũy của năm tài chính 2024 (từ tháng 4/2023 đến tháng 3/2024) thấp hơn cùng kỳ năm trước 10%. Yamaha cũng ghi nhận lượng xe bán ra giảm khoảng 15% so với 9 tháng đầu năm 2022.

Ông Trịnh Mai Lâm, Trưởng phòng Marketing Yamaha Việt Nam cho biết, nguyên nhân chính khiến doanh số xe máy sụt giảm đến từ việc nền kinh tế nói chung đi xuống. Trong quý IV, tình hình kinh doanh được trông đợi sẽ cải thiện do nhu cầu mua sắm cao hơn vào giai đoạn cuối năm.

Tuy nhiên, thị trường xe máy xăng gần như chắc chắn không thể đạt mức doanh số hơn ba triệu chiếc như mức trung bình của các năm trước. Phải đến năm 2024 khi kinh tế khởi sắc hơn, mới có thể hy vọng tổng cầu xe máy sẽ hồi phục.

Xét từ năm 2016 đến nay, số lượng xe máy truyền thống bán ra mỗi năm không có tăng trưởng đột biến. Từ 2016-2019 đều đặn ghi nhận doanh số từ 3,1-3,2 triệu chiếc/năm. Các năm 2020 và 2021 lần lượt giảm còn hơn 2,7 và 2,4 triệu chiếc do dịch bệnh. Năm 2022 vừa qua, doanh số trở lại mức 3 triệu chiếc.

Theo ông Lâm, câu chuyện bão hòa của thị trường xe máy truyền thống Việt Nam đã được nhắc tới từ 4-5 năm trước, song cho tới nay, tổng cầu vẫn duy trì ổn định ở mức trên dưới 3 triệu chiếc/năm.

"Tại những quốc gia có tỷ lệ sử dụng ô tô cao như Thái Lan, Indonesia hay Đài Loan, thị trường xe máy vẫn đang tăng trưởng ổn định. Vì vậy, việc xác định thị trường xe máy Việt đã bão hòa hay chưa, còn dư địa phát triển hay không đến nay vẫn là bài toán khó với cả những người trong ngành", ông Lâm nói.

Xe xăng chia sẻ thị phần với xe điện

Có một thực tế trong khi thị trường xe máy có chiều hướng chững lại thì các loại xe máy điện vẫn tăng đều trong những năm gần đây.

Theo báo cáo của Motorcycles Data - công ty chuyên theo dõi và thống kế doanh số của ngành công nghiệp xe máy toàn cầu, trong năm 2022, thị trường xe máy điện của Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ hai thế giới và có mức tăng trưởng nhanh nhất trong khu vực ASEAN. 

Thị phần xe máy điện tăng trưởng từ 5,4% vào năm 2019 lên 10% vào năm 2021 và tiếp tục tăng trưởng mạnh vào năm 2022.

Dù xe máy điện đang phát triển nhanh chóng tại Việt Nam nhưng các hãng xe máy truyền thống lại không mấy rốt ráo trong việc chuyển đổi sang loại phương tiện này.

Tới cuối năm 2022, Yamaha mới chính thức mở bán mẫu xe máy điện đầu tiên và duy nhất của hãng ở Việt Nam là Yamaha Neo's. Piaggio từng tiết lộ sẽ giới thiệu xe điện Vespa Elettrica từ năm 2018 nhưng đến nay vẫn chưa ra mắt. Honda đã đăng ký bảo hộ kiểu dáng công nghiệp cho xe điện Honda U-Go, song cũng chưa công bố kế hoạch bán ra.

Do vậy, thị trường xe máy điện gần như là cuộc chơi của hãng xe nội địa VinFast và các mẫu xe từ Trung Quốc.

Theo một số liệu mới được công bố, tính đến hết tháng 10/2022, có khoảng 3 triệu xe máy và xe đạp điện đã được bán ra.

Trong khi đó, theo thống kê từ Motorcycles Data, Việt Nam hiện có tới khoảng 70 triệu xe máy đã đăng ký trên tổng số 99,6 triệu dân.

Mặt khác, dù có những ưu điểm như thân thiện môi trường, tiết kiệm chi phí nhiên liệu và bảo dưỡng, không ít người dùng vẫn nhận xét xe máy điện chưa thể hoàn toàn thay thế xe máy chạy xăng vì những hạn chế về quãng đường di chuyển, thời gian sạc pin.

Đại diện một số hãng xe máy truyền thống cho biết, với lợi ích về bảo vệ môi trường, xe máy điện là xu hướng phù hợp với tương lai và cũng đang đầu tư nghiên cứu, phát triển công nghệ xe máy điện. Tuy nhiên, để xu hướng này thực sự đi vào đời sống và tạo được thị trường đủ lớn sẽ cần thêm thời gian.

Hiện tại, chiến lược chính để duy trì sức hấp dẫn với người tiêu dùng của đa số thương hiệu xe máy truyền thống là thường xuyên cập nhật mẫu mã, nâng cấp công nghệ và tính năng mới cho các dòng xe xăng; Giới thiệu những mẫu xe mang phong cách độc đáo giúp khách hàng thể hiện cá tính; Cũng như xây dựng các cộng đồng sử dụng và chơi xe vì đam mê, sở thích.

Theo Báo Giao thông