Sai phạm chết người của Boeing với dòng máy bay MAX

Boeing đồng ý nộp phạt 243,6 triệu USD do vi phạm một thỏa thuận tạm hoãn khởi tố với Bộ Tư pháp Mỹ hồi năm 2021 liên quan đến các sai phạm nghiêm trọng trong quá trình thiết kế và sản xuất dòng máy bay này, kênh CNN đưa tin hôm nay 25/7 ngay sau khi Bộ Tư pháp Mỹ chia sẻ chi tiết của Bộ Tư pháp Mỹ.

Máy bay Boeing 737 MAX đang được lắp ráp tại nhà máy Boeing Renton ở Renton, bang Washington (Mỹ). Ảnh chụp ngày 25/6/2024. Nguồn: Getty

Bộ Tư pháp Mỹ đã đánh giá Boeing cho phép diễn ra những hoạt động có nguy cơ xảy ra gian lận, và Boeing không đảm bảo việc ghi chép hồ sơ chính xác và đầy đủ liên quan đến việc tháo dỡ các phụ tùng trong quá trình sản xuất máy bay, đến các hoạt động của giám sát viên, nhân viên kiểm tra kỹ thuật.

Ngoài ra, quy trình làm việc tại một số nhà máy Boeing cũng được đánh giá là không đúng trình tự phải có, vì thế không đảm bảo chất lượng máy bay sản xuất ra. 

Bộ Tư pháp Mỹ cũng cho biết Boeing đã đặt lợi nhuận của hãng lên hàng đầu, từ đó đã cắt giảm bớt những quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, qua đó đẩy nhanh quá trình sản xuất, từ đó làm tăng nguy cơ xảy ra sự cố. 

Đó là những lý do Bộ Tư pháp Mỹ đưa ra để khẳng định Boeing đã vi phạm thỏa thuận năm 2021 với bộ.

Cùng ngày 24/7 (giờ Mỹ), Boeing xác nhận đã nộp lên Bộ Tư pháp thỏa thuận nhận tội chi tiết của hãng, cũng theo CNN.

Trong đó, Boeing đồng ý chi ít nhất 455 triệu USD trong 3 năm tới để thực hiện các chương trình sản xuất an toàn. Con số này cao hơn 75% so với kế hoạch trước đây của Boeing để chi cho những chương trình này.

CNN cũng cho biết Boeing dự tính sẽ bỏ ra 487 triệu USD để giải quyết các yêu cầu đòi bồi thường từ gia đình các hành khách đã qua đời trong các vụ tai nạn của dòng máy bay MAX. Số tiền tổng cộng những gia đình này muốn Boeing phải trả lên tới 24,8 tỷ USD. CNN nói 487 triệu USD do Boeing dự tính chỉ là con số nhỏ so với 24,8 tỷ USD kia.

Vào ngày 7/7/2024, Boeing thừa nhận tội đã có kế hoạch lừa đảo Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) sau khi Chính phủ Mỹ cho rằng hãng đã cố tình đưa ra thông tin sai lệch về phần mềm chính của máy bay 737 MAX. Đây được xem là nguyên nhân chính gây ra 2 vụ tai nạn nghiêm trọng liên quan đến dòng này ở Indonesia và Ethiopia năm 2018 và 2019 đã làm chết tổng cộng 346 người.

Cả 2 vụ tai nạn xảy ra do 2 chiếc 737 MAX 8 của hãng Lion Air (Indonesia) và Ethiopian Airlines (Ethiopia) bị rơi. Các cuộc điều tra phát hiện nhiều vấn đề với thiết kế của Hệ thống Tăng cường Tính năng Điều khiển bay MCAS trên MAX 8.

Vì vậy, Boeing đã chuyển sang sản xuất dòng 737 MAX 9 để thay thế và MAX 9 đã được FAA cấp chứng nhận. 

Tháng 1/2024, một chiếc MAX 9 của hãng hàng không Alaska Airlines (Mỹ) bị bung cửa khi đang bay trên không. May mắn là không có người thiệt mạng trong sự cố này.

Có thể chở tối đa 220 khách trong tầm hoạt động khoảng 5.300 km, MAX 9 là máy bay lớn nhất có một lối đi của Boeing. Alaska Airlines chọn dòng này để khai thác với ít ghế hơn, vì vậy hai cửa thoát hiểm bổ sung (theo thiết kế của Boeing: hai cửa bổ sung này nằm giữa cánh và đuôi máy bay) trở nên không cần thiết.

Do đó, Spirit AeroSystems -- công ty tham gia sản xuất thân máy bay MAX 9 -- đã gỡ đi cánh cửa nguyên thủy theo thiết kế để thay bằng tấm bịt cửa. Chính tấm này đã bị bay mất khi chiếc máy bay Alaska Airlines đang hoạt động trong ngày 5/1/2024.