Hiện nay, nguồn cung nhà ở xã hội tại TP.HCM chưa đáp ứng nhu cầu người dân. Tuy nhiên, người lao động đang gặp nhiều khó khăn để đáp ứng các yêu cầu để được mua nhà ở xã hội. Các quy định này đang là rào cản lớn, khiến việc phát triển nhà ở xã hội tại TP.HCM rơi vào tình trạng "vừa thừa, vừa thiếu".

Theo đó, nhiều quy định đang là rào cản đối với người mua nhà ở xã hội như mọi thành viên trong gia đình thu nhập thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Đáng chú ý, người lao động muốn hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội phải đảm bảo chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình, phải xin UBND cấp xã nơi có đăng ký thường trú hoặc tạm trú từ một năm trở lên thực hiện xác nhận về thực trạng nhà ở... 

Điều này khiến người dân gặp rất nhiều khó khăn, trong khi đó chủ đầu tư, doanh nghiệp thì sốt ruột vì chờ đợi quá lâu để bán được nhà ở xã hội.

Để giải quyết các vấn đề trên, UBND TP.HCM vừa gửi Bộ Xây dựng kiến nghị hướng dẫn, tháo gỡ một số vướng mắc trong công tác xét duyệt đối tượng hưởng chính sách nhà ở xã hội.

UBND TP.HCM cho biết, thời gian đã nhận được nhiều kiến nghị, phản ánh của các chủ đầu tư dự án và người thuê, mua, thuê mua nhà ở xã hội liên quan đến việc xác nhận về thực trạng nhà ở.

Hiện nay, theo quy định, UBND cấp xã nơi có đăng ký thường trú hoặc tạm trú từ một năm trở lên thực hiện xác nhận về thực trạng nhà ở và chưa được hỗ trợ nhà ở, đất ở theo quy định. Để được xác nhận thực trạng nhà ở, đương đơn phải thuộc 1 trong 7 trường hợp theo quy định. Trong đó, hầu hết đương đơn đều khai "chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình".

Tuy nhiên, UBND TP.HCM cho biết thực tế có nhiều trường hợp UBND xã/phường không xác nhận theo mẫu vì cho rằng địa phương chỉ xác nhận đương sự có sở hữu nhà hay không tại nơi thường trú/tạm trú hoặc có trường hợp chỉ xác nhận chữ ký hoặc chỉ xác nhận đương sự tự cam kết và tự chịu trách nhiệm.

Như vậy, xác nhận như trên của UBND cấp xã không đảm bảo đúng yêu cầu được quy định. Trường hợp yêu cầu phải xác nhận đúng theo mẫu sẽ gây khó khăn cho UBND cấp xã và gây ách tắc trong giải quyết hồ sơ xét duyệt đối tượng được hưởng chính sách nhà ở xã hội. Đồng thời, việc yêu cầu xác nhận trên là rất khó thực hiện, gây phiền hà và dư luận không tốt trong nhân dân.

Qua đó, UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Xây dựng hướng dẫn việc xác nhận nội dung nêu trên hoặc chấp thuận xác nhận chữ ký và giao đương sự chịu trách nhiệm trước pháp luật về các thông tin do đương sự cung cấp. Trường hợp khai không đúng sự thực thì thực hiện thu hồi theo quy định.

Ngoài ra, thủ tục mua nhà ở xã hội của người dân còn bị vướng mắc bởi yêu cầu người muốn hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội phải đảm bảo chưa có nhà ở thuộc sở hữu của hộ gia đình. Trong khi theo quy định, hộ gia đình bao gồm tất cả những người có tên trong sổ hộ khẩu, cùng đăng ký thường trú, tạm trú tại một địa chỉ được cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Do đó, UBND TP.HCM kiến nghị Bộ Xây dựng nghiên cứu, hướng dẫn theo hướng xác định hộ gia đình (chỉ bao gồm cha, mẹ và con chưa thành niên), để tạo điều kiện cho các trường hợp có khó khăn về chỗ ở được hướng chính sách nhà ở xã hội.