Khảo sát của Kantar Việt Nam cho thấy giữa bối cảnh kinh tế trong nước đang dần phục hồi, nhưng người tiêu dùng vẫn đang bị ảnh hưởng bởi giảm việc làm và nguồn thu nhập, dẫn đến xu hướng tiêu dùng có sự thay đổi đáng kể. 

Có đến 28% hộ gia đình đang gặp khó khăn về tài chính (trong khi giai đoạn bình thường mới sau dịch chỉ trên dưới 21%). 

Theo khảo sát, gần 1/2 số gia đình đã cắt giảm các hoạt động giải trí và ăn ngoài, trong khi ngành thực phẩm và thiết yếu phẩm ít bị ảnh hưởng hơn.

"Có đến 28% hộ gia đình đang gặp khó khăn về tài chính. 66% số gia đình được khảo sát đã thắt chặt chi tiêu, bằng cách giảm chi tiêu giải trí bên ngoài và khoảng 57% số gia đình cho hay sẽ giảm đi ăn uống ở bên ngoài", bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Phát triển kinh doanh cấp cao - Kantar Việt Nam nói.

Theo bà Nga, tỷ lệ hộ gia đình được khảo sát gặp khó khăn về tài chính thậm chí còn cao hơn so với trong khi giai đoạn bình thường mới sau dịch Covid-19, và cao hơn so với thời điểm trước dịch Covid-19. Thậm chí, khó khăn ảnh hưởng đến tất cả các nhóm thu nhập, kể cả nhóm hộ gia đình có thu nhập cao.

"Kantar Việt Nam tiến hành khảo sát, và kết quả cho thấy 26% hộ gia đình thuộc nhóm có thu nhập cao và thu nhập trung bình cao lo lắng về tình hình thu nhập tài chính của gia đình. Đây là một kết quả khá bất ngờ", bà Nga nói thêm.

Kích cầu tiêu dùng hơn nữa dịp cuối năm

Trong bối cảnh sức mua vẫn khá dè dặt, ngành công thương TP.HCM đặt mục tiêu tổ chức các hoạt động kích cầu dịp cuối năm, để tạo niềm tin thị trường cho người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp. Theo ông Nguyễn Nguyên Phương, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP.HCM, thành phố sẽ tập trung tối đa cho chương trình khuyến mãi tập trung lần 2/2023, vào cuối năm nay.

"Thành phố sẽ tận dụng tối đa các cơ hội như Black Friday,  lễ Giáng sinh, Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán để phát động chương trình khuyến mãi, công bố sớm với đầy đủ thông tin để doanh nghiệp tham gia", ông Phương chia sẻ.

Thời gian qua, TP.HCM đã tổ chức các chương trình khuyến mãi tập trung có sự tham gia của hơn 3.000 doanh nghiệp, với khoảng 7.000 chương trình (không tính các chương trình khuyến mãi thông thường, được thực hiện thường xuyên); trong đó, khoảng 30% chương trình có hạn mức khuyến mãi vượt 50%…

Thông qua các chương trình khuyến mãi tập trung, các doanh nghiệp đã cải thiện đáng kể doanh thu trong bối cảnh kinh tế khó khăn, sức mua chưa thực sự tăng mạnh.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao cũng nhận định, thời gian gần đây, đi đâu, gặp doanh nghiệp nào cũng thấy than thở về sức mua, về đơn hàng... Chính vì vậy, có thể nói các hoạt động nhằm kích cầu tiêu dùng, vận động người tiêu dùng ưu tiên dùng hàng Việt là rất cần thiết trong mùa mua sắm cuối năm này. 

"Trong bối cảnh thị trường còn nhiều biến động, thì việc tìm kiếm đầu ra của các doanh nghiệp nội địa là một bài toán khá khó khăn, từ việc làm sao để tăng sức mua, giảm giá bán, khuyến mãi đậm nhằm giữ thị phần, rồi làm thế nào trước những thay đổi trong xu hướng tiêu dùng mới…", bà Hạnh nói.

Người tiêu dùng Việt sẽ sẽ đánh giá lại mức độ quan trọng của hàng hóa để mua sắm 

Hiến kế cho doanh nghiệp về xu hướng tiêu dùng những tháng cuối năm nay, bà Nguyễn Phương Nga, Giám đốc Phát triển kinh doanh cấp cao - Kantar Việt Nam, cho rằng người tiêu dùng sẽ cân nhắc tính ứng dụng cao và sự đa dạng trong một món quà, thay vì ưu tiên chọn theo thương hiệu, hình thức như trước.

Kantar Việt Nam đưa ra một vài điểm đáng chú ý về hành vi mua sắm trong dịp cuối năm nay, gồm: Người tiêu dùng sẽ ưu tiên những sản phẩm có ứng dụng cao, xu hướng cao cấp hóa sẽ chậm lại trong thời gian tới, sự tiện lợi chiếm ưu thế trong việc lựa chọn kênh mua sắm.

"Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều khó khăn thì người tiêu dùng Việt sẽ đánh giá lại mức độ quan trọng, và có xu hướng ưu tiên những ngành hàng mang lại giá trị trong cuộc sống hàng ngày của họ. Cho nên, việc giữ được mối liên kết và giá trị sản phẩm là vô cùng quan trọng để thu hút người mua trong dịp Tết 2024 sắp tới. 

Đặc biệt, những sản phẩm có tính ứng dụng cao như thực phẩm, tiêu dùng nhanh (FMCG) có thể sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới", bà Nga nói thêm.

Theo Kantar Việt Nam, hiện dấu hiệu của việc nới lỏng chi tiêu vẫn chưa thật sự rõ rệt. Vì thế, người tiêu dùng có thể sẽ không cắt chi tiêu cho những mặt hàng thiết yếu và quà tặng dịp Tết, tuy nhiên, họ sẽ có xu hướng tìm kiếm những sản phẩm ở phân khúc thấp hơn, hoặc nhiều khuyến mãi hơn.

Ngoài ra, những trải nghiệm mua sắm mới nhờ sự phát triển của công nghệ, như thương mại điện tử hoặc có tính tiện lợi cao như siêu thị nhỏ, được dự đoán sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn trong dịp Tết sắp tới.

Đặc biệt, nghiên cứu thị trường của Kantar Việt Nam cho thấy xu thế người tiêu dùng sẽ ưu tiên những kênh mua sắm mang lại nhiều giá trị hơn, tiện lợi hơn, thay vì chỉ tập trung vào một lựa chọn nhất định.

Tại hội thảo bàn về cơ hội kinh doanh cuối năm giữa biến động thị trường, do Hội doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao tổ chức mới đây, Giám đốc Phát triển kinh doanh cấp cao Kantar Việt Nam nhấn mạnh, đang có sự phân hóa rất lớn giữa các nhóm người tiêu dùng sau tác động của đại dịch Covid-19. 

"Bài toán đặt ra cho các doanh nghiệp trong thời điểm hiện nay, là làm thế nào để thỏa mãn được nhu cầu của nhiều nhóm người tiêu dùng khác nhau. Nếu thỏa mãn được yêu cầu này thì các doanh nghiệp sẽ không còn nhiều nỗi lo lắng trong bối cảnh thị trường khó khăn như hiện nay", bà Nga nói.

Đề xuất hướng đi cho các DN mùa kinh doanh cuối năm, Giám đốc Phát triển kinh doanh cấp cao của Kantar Việt Nam khuyến nghị, cần cân đối danh mục sản phẩm để có những sản phẩm thu hút người tiêu dùng tốt hơn, để cho người mua chi nhiều tiền hơn cho những sản phẩm tốt cho sức khỏe, có giá trị cao, có tính cá nhân hóa cao hơn.