"Biết mình, biết ta" trước khi tham gia thị trường tín chỉ carbon

Chuyển đổi xanh đang là xu thế toàn cầu và Việt Nam không nằm ngoài dòng chảy đó. Dù muốn dù không, doanh nghiệp Việt Nam cần nghiêm túc nghĩ đến câu chuyện phát triển xanh, bền vững và quan tâm đầu tư cho tín chỉ carbon.

Đó là nhận định của nhiều chuyên gia chia sẻ tại buổi tọa đàm "Giảm và loại bỏ carbon trong tương lai: Thúc đẩy giảm phát thải carbon trong các ngành công nghiệp" diễn ra chiều 26/11 tại TP.HCM do Intertek Việt Nam cùng Hiệp hội Công nghiệp Môi trường Việt Nam tổ chức.

Theo ông Nguyễn Huy - Giám đốc Đảm bảo chất lượng dịch vụ thực phẩm Intertek Việt Nam và Campuchia, quá trình chuyển đổi xanh của doanh nghiệp cần lộ trình cụ thể. Trong đó, doanh nghiệp cần xem xét cẩn trọng, tìm hiểu rõ các tiêu chuẩn chuyển đổi xanh trong nước và quốc tế. Việt Nam dự kiến sẽ phân bổ hạn ngạch và thử nghiệm hệ thống trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính (ETS) vào năm 2025.

Đối với tín chỉ carbon, ông Huy khuyên doanh nghiệp cần biết rõ về nó; biết được doanh nghiệp mình đang sở hữu lợi thế gì. “Mình cần hiểu rõ về dấu chân carbon, đánh giá được rủi ro khi mình xuất hiện ở các thị trường với dấu chân carbon đó. Chúng ta phải xem xét với cả những doanh nghiệp quốc tế, không chỉ ở Việt Nam”, ông Huy nói.

Ông Zhang Bin Liang - Giám đốc Công ty Sino Carbon (Trung Quốc), cho biết Trung Quốc đã bắt đầu nhắc đến khái niệm tín chỉ carbon từ những năm 2017. Tuy nhiên đến năm 2021, ở đó mới có sàn giao dịch carbon chính thức với hai hình thức: thị trường giao dịch hạn ngạch và thị trường tín chỉ carbon.

Để các doanh nghiệp chuyển đổi xanh, ông Zhang cho biết có ba cách mà Trung Quốc đã áp dụng. Đầu tiên là áp dụng những quy định pháp luật, ví dụ như bắt buộc doanh nghiệp phải giảm phát thải ra môi trường. Tuy nhiên điều này sẽ gây khó khăn, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp.

Thị trường tín chỉ carbon đang dần được quan tâm tại Việt Nam. Ảnh: Q.D

Thứ hai là Trung Quốc đánh thuế cao đối với những doanh nghiệp phát thải cao, điều này cũng tác động đến tình hình kinh doanh của doanh nghiệp. Cách cuối cùng, được ông Zhang cho là tối ưu nhất mà Trung Quốc áp dụng, là câu chuyện thị trường. Bằng cách này, doanh nghiệp sẽ cân đối lượng phải thải và sản xuất, nếu lượng phát thải dương, bắt buộc phải mua từ các đơn vị khác. Ngược lại nếu doanh nghiệp phát thải âm, sẽ có thể thu lợi từ việc bán tín chỉ carbon.

Ông Cù Huy Quang - Phó Chánh Văn phòng Sản xuất và Tiêu dùng bền vững (Bộ Công Thương) - cho biết tại Hội nghị thượng đỉnh về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc năm 2021 (COP 26), Việt Nam đã đưa ra các cam kết về ứng phó với biến đổi khí hậu. Trong đó có mục tiêu "Phát thải ròng bằng 0 - Netzero vào năm 2050".

Theo ông Quang, kinh tế tuần hoàn giảm phát thải là mục tiêu rất lớn của quốc gia. Nhà nước đã có nhiều giải pháp được đưa ra để hiện thực hóa mục tiêu này, tuy nhiên vai trò quan trọng nhất vẫn nằm ở các doanh nghiệp trực tiếp sản xuất.