Các hãng công nghệ Đông Nam Á hiện tiến hành sa thải nhân công trên diện rộng, sau động thái của các ông lớn công nghệ Mỹ. Các công ty gần đây nhất quyết định sa thải nhân viên lớn trong 30 ngày qua là GoTo Group, Glints và Carousell. Trong sáu tháng qua, Sea Group đã trải qua đợt sa thải lớn nhất trong khu vực, hơn 7.000 công nhân đã mất việc.

“Các nhà sáng lập đang thận trọng quản lý chi phí nhằm đảm bảo họ có đủ khả năng tồn tại đến cuối năm 2024. Có những dấu hiệu cho thấy chúng ta đang bước vào thời kỳ suy thoái. Do đó, nhu cầu của khách hàng có thể sẽ chậm hơn vào năm 2023”, Jia Jih Chai, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của công ty thương mại điện tử Rainforest có trụ sở tại Singapore cho biết.

Trong một thông báo đến nhân viên Carousell, Giám đốc điều hành Quek Siu Rui thừa nhận đã phạm phải “những sai lầm nghiêm trọng”, “quá lạc quan” về quá trình phục hồi sau COVID-19 và đánh giá thấp tác động của việc phát triển đội ngũ quá nhanh.

Nhiều nguyên nhân dẫn đến làn sóng sa thải diện rộng 

Theo Bhima Yudhistira Adhinegara, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Pháp lý (Celios), phần lớn các doanh nghiệp đang bị sa thải hàng loạt đều là “những đứa con yêu quý của đại dịch”.

Sự tự tin thái quá của họ về tốc độ tăng trưởng sắp tới đã dẫn đến vấn đề thừa nhân sự.

Nhờ đại dịch, các tập đoàn công nghệ tăng trưởng bùng nổ. Nhưng vận may đó đã đột ngột kết thúc. Đầu năm nay, các công ty đầu tư mạo hiểm có trụ sở tại Hoa Kỳ đã buộc phải thay đổi hướng đi và đặt lợi nhuận lên trên hết do suy thoái kinh tế. Điều này tạo ra hiệu ứng domino thúc đẩy các sáng kiến cắt giảm chi phí bất ngờ.

Các công ty đang tập hợp các nguồn lực của họ để tái cấu trúc và tạo ra một lực lượng lao động phù hợp hơn khi họ phải vật lộn để có được nguồn tài chính do lãi suất tăng và lạm phát cao vào thời điểm hiện tại.

Chris Kaptein, đối tác quản lý của công ty đầu tư mạo hiểm Integra Partners có trụ sở tại Singapore, cho rằng chi phí vốn tăng vọt trong năm nay đã buộc các doanh nghiệp phải tập trung vào tăng trưởng bền vững thay vì tiêu tiền một cách liều lĩnh.

Tại sao Đông Nam á bị cuốn vào đợt sa thải lớn như vậy? 

Trước hết, sau nhiều năm bùng nổ, lĩnh vực công nghệ toàn cầu nói chung và Đông Nam Á nói riêng đang ở trong tình thế đầy thách thức do triển vọng phát triển toàn cầu mờ mịt cũng như tình hình địa chính trị và pháp lý phức tạp.

Theo Chai, những người sáng lập đang thận trọng với hoàn cảnh hiện tại, vì vậy họ phải kiểm soát và cơ cấu lại hoạt động cũng như nỗ lực kinh doanh của mình để đảm bảo sự phát triển trong tương lai. Có nhiều dấu hiệu cho thấy lĩnh vực công nghệ địa phương sắp bị suy thoái và do đó, nhu cầu của khách hàng có thể giảm vào năm 2023.

Các công ty công nghệ Đông Nam Á buộc phải cắt giảm lực lượng lao động để tăng trưởng bền vững thay vì “đốt tiền để giành thị phần”, giải phóng quỹ để tái cơ cấu và đào tạo lực lượng lao động có trình độ cao hơn.

Khi nào "làn sóng sa thải" sẽ lắng xuống? 

Phần lớn các công ty công nghệ hàng đầu ở Đông Nam Á vẫn chìm trong sắc đỏ, và ngay cả những công ty được dự đoán sẽ có lãi cũng phải mất một thời gian. Điều này cho thấy các biện pháp cắt giảm chi phí sẽ được các doanh nghiệp công nghệ Đông Nam Á duy trì trong thời gian tới.

Yanjun Wang, giám đốc công ty của Sea, cho biết việc cắt giảm nhân sự gần đây nhất là một phần “nỗ lực không ngừng”, cho thấy Sea có thể cắt giảm thêm. Giám đốc tài chính của Grab, Oey, cho biết sáng kiến cắt giảm chi phí là “một sáng kiến liên tục mà ban lãnh đạo sẽ tập trung”.

Mọi người dự đoán xu hướng mất việc làm trong lĩnh vực công nghệ ở Đông Nam Á sẽ tiếp diễn khi lạm phát gia tăng, gây áp lực lên các nền kinh tế thế giới và làm suy yếu môi trường tài chính.

Cơ hội hay thách thức?

Nhiều người trong ngành CNTT cho rằng đây không nhất thiết là tin tiêu cực vì việc sa thải nhiều nhân viên sẽ giúp chọn ra đội ngũ tốt nhất, khuyến khích tăng trưởng bền vững trong dài hạn. Ngoài ra, phần lớn số nhân viên bị cắt giảm gần đây là những người lao động “phi kỹ thuật”. Sự thay đổi này sẽ tạo điều kiện cho những người lao động công nghệ cao kiếm được nhiều tiền hơn.

Theo các chuyên gia kinh tế, phần lớn các hãng công nghệ lớn ở Đông Nam Á vẫn đang thua lỗ và phải mất từ 1 đến 2 năm họ mới có thể hòa vốn. Ngoài ra, môi trường tài chính suy yếu là kết quả của các nền kinh tế kém phát triển và giá cả ngày càng tăng. Do đó, việc cắt giảm nhân sự và chi phí sẽ tiếp tục diễn ra. Các nhà phân tích xác định rằng làn sóng sa thải nhân viên công nghệ hiện nay chỉ là tạm thời vì đây là giai đoạn điều chỉnh.

Theo Kaptein, các doanh nghiệp phần mềm cũng có cơ hội tuyển dụng và giữ người, giống như họ đã làm cách đây vài tháng.

Tuy nhiên, nhìn chung, trình độ chuyên môn về máy tính trong lĩnh vực này vẫn khó đạt được, vì vậy nhiều doanh nghiệp đang chuyển sang làm việc từ xa để cắt giảm chi phí. Để dễ xử lý hơn nếu tình hình tài chính bấp bênh, họ cũng thích ký hợp đồng lao động với công nhân công nghệ có thời hạn cố định, thường là một năm.

Một báo cáo mới của Glints (Singapore), một trong những thị trường việc làm lớn nhất ở Đông Nam Á, tuyên bố rằng các doanh nghiệp công nghệ đang tìm đến Việt Nam và Indonesia để có được chuyên môn công nghệ hàng đầu. Họ muốn tạo ra một lực lượng lao động ưu việt, phi tập trung giúp tăng năng suất và giảm chi phí.

Các công ty công nghệ Đông Nam Á đã phải cắt giảm chi phí và sa thải nhân viên do nguồn tiền huy động giảm và những nguy cơ liên quan đến suy thoái kinh tế toàn cầu.

Các đợt sa thải và kế hoạch tái cấu trúc tiếp theo sẽ diễn ra sau đợt ban đầu này. Các công ty công nghệ đang trong giai đoạn điều chỉnh sắp xếp lại nhân sự, xác định mục tiêu phát triển và kinh doanh dài hạn thay vì chạy theo thị phần một cách nhanh chóng nhưng không bền vững.

Những khó khăn về kinh tế vĩ mô toàn cầu và khu vực dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng trong ngắn hạn, khiến năm 2023 trở thành một năm đầy thách thức nữa đối với các doanh nghiệp công nghệ. Tuy nhiên, tình trạng này dự kiến sẽ qua nhanh khi khu vực này được dự báo sẽ chứng kiến sự tăng trưởng trong trung và dài hạn.

Theo VnEconomy